Quy hoạch mở đường, đưa vùng Đồng bằng sông Hồng phát triển bứt phá

Ngày 4-5-2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Quyết định số 368/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trước thềm hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã có những chia sẻ về những điểm nhấn quan trọng của Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Vùng đồng bằng sông Hồng đóng góp gần 30,4% tổng GDP

Đồng bằng sông Hồng là địa bàn cốt lõi, có ý nghĩa chiến lược, quan trọng bậc nhất của cả nước về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Vùng được coi là cửa ngõ phía bắc của đất nước và ASEAN về kết nối phát triển kinh tế, thương mại; có hệ thống hạ tầng giao thông kết nối đồng bộ về cả đường bộ, đường biển, đường thủy, đường hàng không, đường sắt với ba tuyến hành lang kinh tế đi qua.

Có Thủ đô Hà Nội là trung tâm đầu não chính trị-hành chính quốc gia; trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, khoa học-công nghệ lớn nhất cả nước, có lịch sử phát triển hàng nghìn năm, văn hiến và anh hùng...

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chia sẻ về tầm nhìn đưa vùng Đồng bằng sông Hồng phát triển bứt phá. Ảnh: CÔNG NAM

Tính đến năm 2023, vùng Đồng bằng sông Hồng đóng góp gần 30,4% tổng GDP, khoảng 36% kim ngạch xuất khẩu và 38% thu ngân sách của cả nước. GRDP bình quân đầu người của vùng năm 2023 khoảng 131,9 triệu đồng, đứng thứ 2 cả nước. Vùng có hạ tầng phát triển bậc nhất, hệ thống đô thị và các cơ sở kinh tế tương đối mạnh, trong đó Thủ đô Hà Nội được xếp vào đô thị loại đặc biệt của cả nước...

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế của vùng thời gian qua chưa thực sự ổn định và chưa đồng đều giữa các địa phương trong vùng. Ảnh hưởng khách quan của biến đổi khí hậu, khai thác sử dụng tài nguyên với cường độ cao, thiếu bền vững, gây ô nhiễm môi trường,… cũng là những khó khăn thách thức vùng Đồng bằng sông Hồng đang phải đối mặt.

Phát huy được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, bản Quy hoạch vùng này có ý nghĩa quan trọng, với tư duy mới, tầm nhìn mới nhằm tăng tốc, bứt phá mạnh mẽ để phát huy nhanh, hiệu quả được các giá trị truyền thống kết hợp với khai thác các cơ hội mới, bắt kịp xu thế của thế giới thông qua việc tập trung xác định và giải quyết các vấn đề lớn, có tính liên ngành, liên vùng, liên tỉnh; mạnh dạn tái cơ cấu kinh tế, tổ chức lại không gian phát triển vùng và và khai thác, phát huy có hiệu quả mọi nguồn lực.

Cầu Nhật Tân nối đôi bờ sông Hồng là cây cầu đẹp, hiện đại của Hà Nội. Ảnh: HẢI HUY

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh đến "Truyền thống-liên kết-bứt phá" để thể hiện nội dung của Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Về truyền thống, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng vùng Đồng bằng sông Hồng có “quá nhiều” những giá trị truyền thống về mọi mặt là lợi thế lớn, nhưng cũng là thách thức lớn trong việc giữ gìn, phát huy các giá trị đó, đặc biệt là thoát ra khỏi tư duy phát triển “cũ” có tính truyền thống, xác lập tư duy phát triển mới tạo ra động lực mới cho sự phát triển vùng. Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng cũng đã nhấn mạnh phát triển kinh tế hài hòa với phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa, giá trị lịch sử, nhất là văn hóa đồng bằng Bắc Bộ.

Đối với liên kết, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cần tạo sự thống nhất cao trong nhận thức ở tất cả các cấp, các ngành về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của vùng và liên kết vùng. Liên kết vùng phải trở thành tư duy chủ đạo dẫn dắt sự phát triển toàn vùng và từng địa phương trong vùng. Nội dung về liên kết vùng trong Bản quy hoạch đã tập trung vào phát triển hạ tầng kết nối vùng; xử lý các vấn đề môi trường, bảo đảm an ninh nguồn nước liên tỉnh; phát triển nguồn nhân lực và đổi mới sáng tạo, tăng cường liên kết mạng lưới các trung tâm, cơ sở đổi mới sáng tạo; hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển vùng, liên kết và đầu tư cho các dự án vùng, liên vùng...

Về bứt phá, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trong bối cảnh hiện nay, Quy hoạch vùng cần có sự bứt phá trong việc tạo dựng hệ sinh thái phát triển tốt, nói cách khác chính là thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm và các đột phá phát triển gắn liền với các đặc thù của vùng, phát huy được các giá trị truyền thống, song phải đổi mới mạnh mẽ, hướng đến việc chủ động kiến tạo phát triển. Theo đó xác định trọng tâm và đột phá phát triển chủ yếu, bao gồm: Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối nội vùng, liên vùng và quốc tế; tập trung xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của các trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, hệ sinh thái khởi nghiệp. Cùng với đó, tập trung bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị văn hóa của nền văn minh sông Hồng, hình thành các trung tâm, trục di sản Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Hà Nội, Ninh Bình, đặc biệt là trục văn hóa sông Hồng trong tổng thể không gian văn hóa của vùng Bắc Bộ; phát triển các dịch vụ văn hóa gắn với phát triển du lịch; phát triển mạnh công nghiệp văn hóa...

VŨ DUNG