Giá pin trên thế giới có thể giảm 40% vào năm 2030

Để xe điện trở nên hợp túi tiền và quá trình chuyển đổi sang xe điện có thể diễn ra nhanh chóng, điều cần thiết là phải giảm giá thành pin, chiếm tới 40% giá thành cuối cùng. Báo cáo mới nhất của IEA cho thấy sự lạc quan. Trong 10 năm, giá pin lithium-ion đã giảm đáng kể, từ 800 USD/kWh xuống còn dưới 140 USD/kWh vào năm 2023 (-82,5%).

Điều này là do tiến bộ công nghệ cũng như tự động hóa và tiết kiệm chi phí theo quy mô trong sản xuất. "Đây là một trong những sự giảm giá nhanh nhất từng được ghi nhận đối với một công nghệ năng lượng", IEA nhấn mạnh.

Sự phát triển này đã tự động làm tăng tỷ trọng của nguyên liệu thô trong tổng chi phí pin, khiến giá pin rất nhạy cảm với sự biến động giá của một số kim loại như lithium, cobalt hoặc nickel. Giá có thể biến động mạnh. Năm 2022, do giá trị của các kim loại này tăng đột ngột, giá pin lithium-ion NMC (nickel, mangan, cobalt) đã tăng 7%, điều chưa bao giờ xảy ra trước đây. Đợt tăng giá chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.

Năm 2023, giá lại giảm 14% xuống dưới mức của năm 2021. Nguyên nhân là do sự cải thiện rõ rệt về khả năng cung cấp các vật liệu quan trọng, đồng thời năng lực sản xuất trên toàn cầu tiếp tục tăng, cùng với sự sụt giảm nhu cầu ở Trung Quốc, thị trường xe điện lớn nhất thế giới, và sự gia tăng cạnh tranh trên thị trường này.

Giá trung bình của pin tất cả các công nghệ cũng bị kéo xuống do sự thành công ngày càng lớn của pin lithium-iron-phosphate (LFP). Chúng rẻ hơn 20% so với NMC vì chúng không chứa nickel hoặc cobalt. Vào tháng 3/2024, giá pin LFP thấp hơn 100 USD/kWh. Những loại pin "giá rẻ" rất phổ biến ở Trung Quốc có mật độ năng lượng thấp hơn (thấp hơn 20-30%), nhưng cũng có nhiều ưu điểm: giá thấp hơn, vòng đời dài hơn, an toàn hơn… Mặc dù NMC vẫn là công nghệ thống trị, chiếm hơn một nửa thị trường xe điện vào năm 2023, LFP đang nhanh chóng có được chỗ đứng, đạt tới 40% thị phần (phần còn lại là NCA (nickel, cobalt, nhôm). Đây là hiện tượng chủ yếu của Trung Quốc hiện tại khi hơn 95% pin này được trang bị cho các phương tiện được bán tại thị trường Trung Quốc nhưng ngày càng có nhiều nhà sản xuất ô tô châu Âu và Mỹ quan tâm. Vào năm 2030, loại pin này dự kiến sẽ chiếm một nửa thị trường. Cần lưu ý rằng trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng tĩnh, vốn có yêu cầu thấp hơn về mật độ năng lượng, LFP đã là công nghệ thống trị và chiếm 80% thị trường vào năm 2023. Theo IEA, giá pin dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong những năm tới và có thể giảm 40% vào năm 2030, nhờ các đổi mới trong quy trình sản xuất. Cơ quan này đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của pin natri, dự kiến sẽ ra mắt thị trường vào năm 2030 và vì chúng hoàn toàn không sử dụng lithium nên có thể rẻ hơn 20-30% so với pin LFP. Tuy nhiên, mật độ năng lượng thấp sẽ hạn chế chúng cho những chiếc xe đô thị nhỏ hoặc ứng dụng lưu trữ cố định. Sản lượng tăng mạnh cho phép thế giới có đủ pin vào năm 2030 để đáp ứng các yêu cầu của lộ trình đạt mức trung hòa carbon vào năm 2050. Trung Quốc, nước hiện chiếm 83% sản lượng pin toàn cầu, được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhưng thị phần của họ sẽ giảm xuống còn khoảng 66% vào năm 2030, nhờ sự gia tăng sản lượng ở châu Âu và Mỹ (cùng ở mức 15%).

Hương Giang (P/v TTXVN tại Bỉ)