IEA cảnh báo nguy cơ thiếu hụt khoáng sản quan trọng cho năng lượng xanh

Cơ quan này cảnh báo rằng sự sụt giảm này cho thấy nguy cơ thiếu hụt khoáng sản nghiêm trọng do đầu tư không đủ để đáp ứng nhu cầu. IEA cho biết giá của các khoáng sản quan trọng cho xe điện, tua-bin gió và tấm pin mặt trời đã giảm trở lại mức trước đại dịch, khi nguồn cung bắt kịp và vượt qua nhu cầu.

Đồng là một trong những kim loại quan trọng để sản xuất xe điện

Mặc dù giá giảm là tin vui cho người tiêu dùng, nhưng IEA lo ngại rằng điều này có thể ngăn cản các khoản đầu tư cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng khi nhiều quốc gia tiến tới ngừng bán ô tô động cơ đốt trong trong thập kỷ tới. IEA ước tính rằng các dự án hiện tại sẽ chỉ có thể đáp ứng 70% nhu cầu về đồng và 50% nhu cầu về lithium vào năm 2035, trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đạt được các mục tiêu khí hậu quốc gia của họ.

Cả hai kim loại đều là "chìa khóa" để sản xuất xe điện.

Giám đốc điều hành IEA, ông Fatih Birol, nhấn mạnh: "Việc tiếp cận an toàn và bền vững các khoáng sản quan trọng là điều cần thiết để chuyển đổi năng lượng sạch suôn sẻ và giá cả phải chăng. Thế giới đang ngày càng khát khao các công nghệ như tấm pin mặt trời, xe điện và pin, nhưng chúng ta không thể đáp ứng nhu cầu đó nếu không có nguồn cung cấp khoáng sản quan trọng đáng tin cậy và ngày càng tăng."

IEA dự báo quy mô thị trường cho các khoáng sản chuyển đổi năng lượng sẽ tăng hơn gấp đôi lên 770 tỷ USD vào năm 2040, khi các quốc gia đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào giữa thế kỷ này. Tuy nhiên, IEA nhận thấy tiến bộ trong việc đa dạng hóa nguồn cung cấp vẫn hạn chế, điều này đặc biệt đáng lo ngại dựa trên kinh nghiệm gần đây về chuỗi cung ứng bị gián đoạn do đại dịch và căng thẳng địa chính trị.

Báo cáo của IEA phân tích các rủi ro về nguồn cung và địa chính trị, cũng như các rào cản trong việc ứng phó với sự gián đoạn nguồn cung và các rủi ro về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Mặc dù đã đạt được tiến bộ trong việc thu hút sự tham gia của các nước và sử dụng năng lượng tái tạo, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề về giảm chất thải, khí thải và tiêu thụ nước.

Tuy nhiên, đại diện các nước cảnh báo rằng việc đổ xô khai thác các khoáng sản quan trọng đã gây ra "chi phí nghiêm trọng" cho người dân bản địa và vùng đất truyền thống của họ. Galina Angarova, thuộc nhóm dân tộc Buryat từ Siberia, cho biết: "Nếu chúng ta tiếp tục đi theo con đường hiện tại, chúng ta có nguy cơ gây ra sự tàn phá thiên nhiên, đa dạng sinh học và nhân quyền" dẫn đến việc toàn bộ nền kinh tế chuyển dịch sang sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Ông Adam Anthony, từ nhóm minh bạch tài chính Publish What You Pay, lưu ý rằng các công ty đang đổ xô đến châu Phi để khai thác khoáng sản quan trọng, nhưng thực tế cho thấy rất ít giá trị được tạo ra từ việc khai thác này. Ông cho biết, chẳng hạn, Tanzania đang khai thác mangan và than chì, nhưng không sản xuất các mặt hàng công nghệ xanh có giá trị cao hơn như ô tô điện hoặc pin.

"Khi chúng ta nói về các khoáng sản quan trọng, điều rất quan trọng là phải hỏi - chúng quan trọng đối với ai?" Anthony nói. "Hiện tại, chúng tôi không nhận được bất kỳ giá trị nào từ việc khai thác."

Thành An (Theo AFP)