Vun đắp, tạo xung lực mới cho mối quan hệ Việt Nam - Vương quốc Anh

2023 là một năm rất đặc biệt trong quan hệ Việt Nam – Vương quốc Anh. Ngược dòng thời gian trở về năm 1973, Vương quốc Anh là một trong những nước phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Từ những viên gạch đầu tiên, trải qua 50 năm hợp tác cùng phát triển, Việt Nam và Anh đã sát cánh bên nhau bắc những nhịp cầu kết nối chặt chẽ.

Trong đó nổi bật là hai cột mốc: Tháng 9/2010 khi hai nước ký Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược và tháng 9/2020 khi hai nước ra Tuyên bố chung mới về Đối tác Chiến lược với 7 lĩnh vực hợp tác ưu tiên, khẳng định hướng tới nâng quan hệ lên mức cao hơn trong thập kỷ mới.

Nhìn nhận về mối quan hệ Việt Nam – Vương quốc Anh, ông Phan Anh Sơn, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam từng khẳng định: “Trong suốt 50 năm qua, mối quan hệ đó không ngừng được củng cố và phát triển, đặc biệt sau khi hai nước ký kết Tuyên bố chung chính thức nâng tầm quan hệ lên Đối tác Chiến lược đã mở ra nhiều khuôn khổ, cơ chế hợp tác giữa hai nước như Đối thoại Chiến lược, Ủy ban hỗn hợp hợp tác về kinh tế và thương mại, Nhóm công tác về quốc phòng”.

Năm 2023 đánh dấu 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Vương quốc Anh. Ảnh: Đại sứ quán Anh.

Được thiết lập dựa trên nhiều giá trị chung, mối quan hệ giữa Việt Nam và Vương quốc Anh theo thời gian ngày càng trở nên gắn bó. Chuyến công du Vương quốc Anh của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tham dự lễ đăng quang của Nhà vua Anh Charles đệ tam từ ngày 4/5-6/5/2023 là biểu trưng tươi sáng cho điều đó.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Anh Nguyễn Hoàng Long, chuyến đi của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng chính là sự kiện quan trọng nhất kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Vương quốc Anh, đồng thời góp phần tạo xung lực mới cho hợp tác chiến lược giữa hai nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ và vững chắc trong những thập kỷ tới.

Đáng chú ý, trong các cuộc tiếp xúc trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Nhà vua Charles đệ tam, lãnh đạo chính phủ, Quốc hội Anh đều cho rằng tiềm năng hợp tác giữa hai nước là rất lớn. Các nhà lãnh đạo Anh thường xuyên nhấn mạnh Việt Nam là một trong những đối tác hàng đầu ở khu vực trong bối cảnh Anh đang đẩy mạnh triển khai chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Đặc phái viên Thương mại của Thủ tướng Anh tại Thái Lan, Myanmar, Brunei và Việt Nam, Mark Garnier nhận định, những động thái này càng chứng minh rằng mối quan hệ giữa Việt Nam và Anh chưa bao giờ mạnh mẽ như hiện nay và thậm chí sẽ còn phát triển mạnh mẽ hơn.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng công du đến Vương quốc Anh tham dự Lễ đăng quang của Nhà vua Anh Charles đệ tam. Ảnh: VNA

Trên thực tế, hai nước đang triển khai có hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA). Việt Nam là đối tác thứ 9 của Anh về thương mại hàng hóa, trong khi Anh là đối tác thương mại châu Âu lớn thứ 3 của Việt Nam. Kim ngạch thương mại song phương liên tục tăng trong những năm gần đây, kể cả trong thời gian đại dịch COVID-19 hoành hành, đạt 6,7 tỷ USD năm 2021 và 6,83 tỷ USD năm 2022.

Việt Nam cũng là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư Anh khi Anh đứng trong top 20 quốc gia có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất vào Việt Nam. Đáng chú ý, cuối tháng 3 vừa qua, Vương quốc Anh đã chính thức tham gia Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CTTP) mà Việt Nam là 1 trong những thành viên sáng lập.

Bên cạnh đó, các lĩnh vực hợp tác song phương khác cũng ngày càng nở rộ, mà theo Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Frew: “Vương quốc Anh và Việt Nam đang gần gũi hơn bao giờ hết, với mối quan hệ đang ở mức cao nhất trong mọi thời đại, với rất nhiều tiềm năng trong những năm tới".

Cụ thể, Vương quốc Anh hiện là đối tác hàng đầu của Việt Nam với 74 chương trình giáo dục xuyên quốc gia của 23 trường đại học của Anh. Vương quốc Anh cũng đẩy mạnh hỗ trợ Việt Nam hướng tới nền công nghiệp 4.0, nền kinh tế carbon thấp và khả năng phục hồi khí hậu; tăng trưởng xanh và năng lượng tái tạo.

Từ những viên gạch đầu tiên, trải qua 50 năm hợp tác cùng phát triển, Việt Nam và Anh đã sát cánh bên nhau bắc những nhịp cầu kết nối chặt chẽ. Ảnh: Stock.

Không chỉ có mối quan hệ song phương khăng khít, Việt Nam và Vương quốc Anh còn tích cực ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế. Hai bên phối hợp chặt chẽ và hiệu quả trong thời gian Việt Nam là thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc các nhiệm kỳ 2008-2009, 2020-2021. Hai bên cùng là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016.

Việt Nam ủng hộ đề nghị Vương quốc Anh trở thành Đối tác đối thoại của ASEAN và tích cực hỗ trợ Vương quốc Anh trong tiến trình đàm phán gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Trong khi đó, Vương quốc Anh đã ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Cột mốc 50 năm quan hệ Việt Nam - Vương quốc Anh đang chứng kiến nhiều dấu ấn trên đa dạng lĩnh vực, từ kinh tế, thương mại tới giáo dục, môi trường. Từ góc độ nghiên cứu, ông Ben Bland – Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Châu Á – Thái Bình Dương và quan hệ song phương Anh – Việt thuộc Viện Nghiên cứu Chatham House (Anh) bày tỏ tin tưởng rằng, hợp tác Việt Nam – Vương quốc Anh đang phát triển rất mạnh mẽ và quan hệ song phương đang ở trong giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất từ trước đến nay.

Trên lộ trình vun đắp, kết nối đã được gây dựng và duy trì suốt nửa thế kỷ này, Phó Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Marcus Winsley bày tỏ tin tưởng, phát triển bền vững sẽ là trụ cột của quan hệ hợp tác Việt Nam-Anh trong thời gian tới, nhất là khi Việt Nam và Vương quốc Anh đã thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng, nhiều thỏa thuận khác nhau để kết nối Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

2023 sẽ là nhịp cầu kết nối tốt nhất để cả hai nước có thể cùng vun đắp quan hệ bền chặt và mở ra tương lai hợp tác mới lâu dài và ngày một hiệu quả hơn.

Linh Chi