Ukraine sẽ chặn huyết mạch sống còn trên Biển Đen?

Tàu chở dầu Nissos Christiana của Hy Lạp được phát hiện chở dầu từ Novorossiysk, tổng trọng tải 114.264 tấn

Đối phó với cuộc hải chiến không hạn chế do Điện Kremlin công bố vào ngày 19 tháng 7, Ukraine tuyên bố vào ngày hôm sau rằng họ có quyền tấn công tất cả các tàu trong vùng biển Biển Đen hướng đến các cảng của Liên bang Nga và các cảng Ukraine hiện đang bị chiếm đóng.

Theo bài viết trên trang Defense Express của Ukraine, cú đánh hiệu quả đầu tiên chống lại tàu chở dầu Nga đã được tung ra vào đêm ngày 5/8, tàu chở dầu SIG của Nga, đang ở trong lãnh hải Ukraine ở phía nam eo biển Kerch, đã bị tấn công bằng phương tiện mặt nước không người lái (USV) trong lãnh hải Ukraine.

Trước đó, vào đêm ngày 4/8, các tàu kamikaze của Ukraine đã tấn công tàu đổ bộ cỡ lớn Olenegorsky Gornyak của Nga, gây thiệt hại đáng kể. Ngoài vụ tấn công vào chiếc tàu đổ bộ lớn ở gần Novorossiysk, người Ukraine còn tấn công một cơ sở của Nga ở Feodosia - Crimea.

Người đứng đầu Cơ quan An ninh Ukraine Vasyl Malyuk đã lưu ý rằng, bất kỳ "bavovna" nào (“bavovna” - là một trong những meme (nhận thức phổ biến) của Ukraine về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine hiện tại) với nghĩa là các vụ nổ vào các cơ sở quân sự của Nga hoặc với các tàu của liên bang Nga, hoặc cầu Crimean…

Vị trí tàu chở dầu SIG của Nga gần eo biển Karch, Biển Đen sáng ngày 05/8

Theo vị quan chức Ukraine, đây là một bước đi hoàn toàn hợp lý và hiệu quả liên quan đến việc đẩy lùi lực lượng vũ trang Nga.

Ông Vasyl Malyuk cho rằng các hoạt động đặc biệt như vậy được thực hiện trong lãnh hải của Ukraine và mang tính chất hoàn toàn hợp pháp.

USV Ukraine “tấn công có chọn lọc” vào tàu dầu Nga

Một đoạn video đã được công bố, về cuộc tấn công được thực hiện bởi một chiếc thuyền không người lái (USV) tự sát kamikaze (BEC).

Nhiều khả năng, chiếc USV Ukraine này là cùng một mẫu đã vô hiệu hóa tàu đổ bộ cỡ lớn “Olenegorsky Gornyak” thuộc dự án 775 ở Novorossiysk hôm 04/8 .

Đoạn video này chứng minh rằng, trong các cuộc tấn công vào tàu thuyền của kẻ địch, thuyền không người lái kamikaze của Ukraine có những lợi thế nhất định so với tên lửa chống hạm chuyên dụng.

Đồng thời, các USV của Ukraine mang lại lợi thế không chỉ ở phạm vi tấn công các mục tiêu trên biển (đối với một cuộc tấn công như vậy, các tàu kamikaze này phải bao quát hơn 600 km), mà còn ở khả năng chọn lọc không chỉ mục tiêu để tấn công, mà còn kiểm soát mức độ và tính chất của thiệt hại có thể xảy ra đối với mục tiêu đã chọn.

Cụ thể, từ đoạn video được công bố, có thể hiểu rằng người điều khiển trực tiếp điều khiển chiếc USV này sẽ hướng nó dọc mạn, cho phép xác định đúng con tàu, sau đó mới hướng nó chính xác đến buồng máy.

Tàu chở dầu SIG của Nga mất phương hướng do trạm điện bị hư hỏng và ngập nước

Theo báo cáo của phía Nga, kết quả của một cuộc tấn công không làm xảy ra sự cố tràn dầu được, không có thương vong, nhưng con tàu bị mất hướng do hư hỏng và ngập nước của máy phát và hệ thống điện.

Trong trường hợp sử dụng tên lửa chống hạm, sẽ không có khả năng xác định mục tiêu chính xác như vậy, bởi đầu dẫn tên lửa chỉ cần chọn mục tiêu lớn nhất phù hợp với hình ảnh được lưu trong bộ nhớ của nó. Ngoài ra, tên lửa hành trình cũng không thể bắn trúng con tàu với độ chính xác như chiếc USV này.

Cũng có thể lưu ý rằng tàu chở dầu SIG của Nga không phải là mục tiêu tình cờ, bởi vì nó phải được chọn từ một số lượng lớn các tàu chở dầu khác. Đặc biệt, theo dữ liệu của MarineTraffic, mật độ tàu chở dầu ở phía đông bắc của Biển Đen trong những ngày qua là rất dày đặc.

Ngoài ra, đoạn video cũng cho thấy rõ rằng, người điều khiển thuyền kamikaze đã có cơ hội phá hủy hoàn toàn tàu chở dầu này bằng một cú đánh vào khu vực đặt các bể chứa để vận chuyển các sản phẩm dầu và việc này dễ thực hiện hơn nhiều so với lựa chọn khoang điện.

Từ đó, có thể kết luận rằng trong trường hợp USV của Ukraine, có khả năng được thực hiện các vụ “tấn công có chọn lọc” vào các tàu chở dầu Nga, vô hiệu hóa hoạt động của chúng, nhưng giảm thiểu hậu quả tiêu cực kèm theo cho cả thủy thủ đoàn và môi trường.

Lưu lượng tàu chở dầu hiện rất dày đặc ở phía đông bắc của Biển Đen

Xuất khẩu dầu qua Biển Đen mang lợi ích lớn cho Nga

Theo quan điểm này, có thể kết luận rằng Kiev hiện đã nhận được một công cụ để làm giảm tiềm năng kinh tế của đối thủ, đáp trả những cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng các cảng trung chuyển ngũ cốc của Ukraine, sau khi Moscow rút khỏi “Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen”.

Các cuộc tấn công như vậy thực sự có tầm quan trọng lớn do từ trước đến nay Biển Đen là hành lang xuất khẩu dầu và các sản phẩm dầu mỏ, có tầm quan trọng kinh tế lớn đối với Liên bang Nga, được thực hiện để tránh các lệnh trừng phạt.

Để làm điều này, Điện Kremlin đã xây dựng một kế hoạch theo đó các tàu chở dầu được đưa vào các cảng của Nga, sau đó chúng đi đến Biển Địa Trung Hải, nơi chúng chuyển dầu cho các tàu chở dầu khác ở vùng biển quốc tế của Vịnh Laconian, gần Hy Lạp.

Theo dữ liệu của Viện Nghiên cứu Chiến lược Biển Đen, vào tháng 6 năm nay, lượng dầu xuất khẩu trên biển của Nga từ Biển Đen lên tới 4,9 triệu tấn, được vận chuyển bởi 42 tàu chở dầu.

Nếu chúng ta lấy giá dầu thương hiệu Urals làm cơ sở, thì khối lượng dầu này trị giá 2,58 tỷ dollars mỗi tháng, tức là hơn 30 tỷ USD/năm.

Tuy nhiên cho đến tháng 7 năm nay, khối lượng dầu Nga chuyên chở trên Biển Đen đã tăng gần 2,5 lần so với tháng 6. Có tới 192 tàu chở dầu với tổng trọng tải 12,2 triệu tấn đã rời các cảng Biển Đen của Liên bang Nga, mang lại giá trị xuất khẩu hơn 6 tỷ USD/tháng cho Moscow.

Trong số 192 tàu chở dầu tham gia vận chuyển dầu của Nga qua Biển Đen vào tháng 7 năm 2023, chỉ có 42 tàu chở dầu mang cờ Nga (tổng trọng tải của chúng là 275,3 nghìn tấn).

Vị trí đầu tiên về số lượng thuộc về các tàu có chủ đăng ký tại Hy Lạp là 80 tàu chở dầu dưới cờ của các quốc gia khác nhau, với tổng trọng tải là 7,46 triệu tấn.

Từ những điều trên, có thể kết luận rằng, Liên bang Nga nhận được những khoản lợi nhuận khổng lồ mà thông qua các cảng Biển Đen, có thể lên tới khoảng 70 tỷ USD mỗi năm và có thể còn hơn nữa.

Theo những số liệu và phân tích trên, việc cắt tuyến vận tải dầu trên Biển Đen, giảm nguồn thu của Moscow từ xuất khẩu dầu mỏ là một mục tiêu quân sự đối với Ukraine mà Nga cần tìm giải pháp thời gian tới.

Nguyễn Ngọc