Tòa phúc thẩm sẽ xét kháng cáo của Tổng giám đốc Việt Á vào ngày mai

Đầu năm 2024, TAND TP.Hà Nội đưa 38 bị cáo trong vụ án Việt Á (phần nội dung do Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố, điều tra) ra xét xử sơ thẩm.

Sau thời gian xét xử công khai tại tòa, chiều 12.1, HĐXX cấp sơ thẩm đã tuyên phạt Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á) 29 năm tù về cả 2 tội danh “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) nhận mức án 18 năm tù về tội “Nhận hối lộ”. Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế, kỹ thuật Bộ KH-CN) bị tuyên phạt 14 năm tù về tội “Nhận hối lộ”…

Các bị cáo còn lại bị đưa ra xét xử với nhiều tội danh, gồm “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”, “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Phiên tòa sơ thẩm được mở vào tháng 1.2024 - Ảnh: N.A

Mặc dù phần lớn được HĐXX tuyên phạt mức án dưới khung truy tố nhưng nhiều bị cáo tiếp tục có đơn kháng cáo.

Cụ thể, Phan Quốc Việt kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bị cáo Nguyễn Thanh Long cũng có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Trong khi đó, bị cáo Vũ Đình Hiệp (Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á) có đơn kháng cáo với nội dung đề nghị xem xét, đánh giá lại đúng bản chất của vụ án và tội danh đối với bị cáo.

Ngoài ra, nhiều bị cáo có đơn kháng cáo, gồm Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Vụ KH-CN các ngành kinh tế, kỹ thuật, Bộ KH-CN), Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương), Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Kế hoạch tài chính, Bộ Y tế)…

Trong vụ án này, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng lĩnh án 5 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; 2 cựu lãnh đạo Bộ KH-CN là Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng) và Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng) cùng nhận mức án 3 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” không kháng cáo.

Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tại phiên tòa sơ thẩm - Ảnh: N.A

Công ty Việt Á kháng cáo

Trong vụ án này, cơ quan điều tra xác định tổng số tiền Phan Quốc Việt đưa hối lộ là 106 tỉ đồng; gây thiệt hại số tiền 1.235 tỉ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách nhà nước là hơn 400 tỉ đồng.

Tòa sơ thẩm buộc Công ty Việt Á nộp toàn bộ số tiền trên sau khi khấu trừ các khoản đã đưa hối lộ và những khoản liên quan để sung công quỹ.

Theo kháng cáo của Công ty Việt Á, doanh nghiệp này đề nghị không tịch thu, sung công quỹ nhà nước số tiền được xác định là hưởng lợi bất chính từ việc bán kit xét nghiệm cho các tổ chức, cá nhân không bị xem xét khởi tố trong vụ án này.

Công ty yêu cầu các tổ chức đã mua kit xét nghiệm của Việt Á không qua thủ tục đấu thầu phải thanh toán tiền cho Việt Á theo hợp đồng ký kết.

Phía Việt Á cũng đề nghị hủy bỏ các biện pháp phong tỏa/hạn chế giao dịch với các tài khoản ngân hàng của công ty, và các công ty trong hệ thống Việt Á không liên quan đến vụ việc.

Hành vi nghiêm trọng

Theo nhận định của HĐXX cấp sơ thẩm, hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, làm mất uy tin của một số đơn vị, gây mất niềm tin trong nhân dân.

Cụ thể, đầu năm 2020, dịch COVID-19 bùng phát tại Vũ Hán (Trung Quốc) và lây lan đến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Trước tình hình trên, Chính phủ đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp để ứng phó, trong đó có giao cho Bộ KH-CN chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan chủ động, tích cực triển khai việc nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng chống dịch.

Khi đó, Phan Quốc Việt đã đặt vấn đề, thống nhất với Trịnh Thanh Hùng về việc giúp Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu với mục đích sử dụng kết quả đề tài để sản xuất, bán thương mại kit xét nghiệm.

Quang cảnh phiên tòa sơ thẩm vụ án Việt Á - Ảnh: N.A

Tổng giám đốc Việt Á thỏa thuận về việc chia phần trăm doanh thu của Công ty Việt Á từ việc tiêu thụ kit xét nghiệm; trao đổi, bàn bạc để giúp Công ty Việt Á sử dụng biên bản nghiệm thu đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất, bán ra thị trường, giúp Công ty Việt Á hưởng lợi bất chính số tiền đặc biệt lớn…

Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỉ đồng.

Ngoài ra, để tiêu thụ kit xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống, theo nội dung vụ án, Phan Quốc Việt và cấp dưới đã thông đồng, câu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do doanh nghiệp này đưa ra.

Quá trình tiêu thụ kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt chỉ đạo các nhân viên tính toán và chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng; trực tiếp hoặc chỉ đạo đưa hối lộ tổng cộng hơn 34 tỉ đồng cho các lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập trên phạm vi cả nước.

Nhã Thanh