Tòa chấp nhận kháng nghị của VKS bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân

Trước đó, 17/9/2020, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 92/QĐKNGĐT-VKS-DS đối với bản án dân sự phúc thẩm do TAND tỉnh Quảng Ngãi xét xử vì có nhiều vi phạm. Kháng nghị đề nghị Ủy ban thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên do có vi phạm nghiêm trọng trong nhận thức và áp dụng pháp luật.

Nội dung vụ án được tóm tắt như sau: Nguồn gốc thửa đất của ông Bạch Hồng Vân (Sơn Tịnh, Quảng Ngãi) được cha mẹ tặng, ông Vân đã làm nhà ở từ năm 1978. Sau đó, ông Vân đã kê khai theo Chỉ thị 299/TTg của Chính phủ là thửa đất số 84, tờ bản đồ số 12, với diện tích 1.392m2.

Năm 1995, Nhà nước làm kênh Thạch Nham đi ngang qua nên thửa đất của ông vân bị tách thành 2 thửa (thửa 254 diện tích 259m2 và thửa 321 diện tích 555 m2). Do thửa đất số 254 bị múc đất làm kênh mương, nên anh Bạch Phi Hùng là cháu gọi ông Vân bằng chú ruột đã lợi dụng san lấp làm ao nuôi cá, thửa còn lại anh Hùng cũng cải tạo trồng lúa và sử dụng từ đó đến nay.

Hội nghị giao ban công tác Quý I/2021 giữa VKSND cấp cao tại Đà Nẵng và VKSND các tỉnh, thành phố trong khu vực miền Trung – Tây Nguyên do VKSND cấp cao tại Đà Nẵng chủ trì. Ảnh minh họa

Năm 2019, ông Vân khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết buộc anh Bạch Phi Hùng phải trả lại cả 2 thửa đất trên và đã được Bản án dân sự sơ thẩm số 70/2019/DS-ST ngày 20/11/2019 của TAND huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi chấp nhận yêu cầu khởi kiện buộc anh Hùng phải trả lại đất cho ông Vân. Tuy nhiên, sau đó bản án sơ thẩm bị anh Hùng kháng cáo.

Bản án phúc thẩm cho rằng các thửa đất trên do anh Hùng là người trực tiếp canh tác chứ ông Vân không phải là người sử dụng nên đã nhận định: căn cứ khoản 5 Điều 14 Luật Đất đai năm 1987 và 1993 quy định: Nhà nước thu hồi toàn bộ hoặc một phần đất đã giao sử dụng trong trường hợp người sử dụng đất không sử dụng đất được giao trong 6 hoặc 12 tháng liền mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất cho phép. Do đó, Bản án phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo của anh Hùng, sửa bản án sơ thẩm, bác yêu cầu khởi kiện của ông Vân.

Sau đó, ông Bạch Hồng Vân có đơn yêu cầu xem xét bản án phúc thẩm. Sau xem xét đơn yêu cầu giám đốc thẩm của ông Vân và chứng cứ vụ án, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 92/QĐKNGĐT-VKS-DS đối với bản án dân sự phúc thẩm nói trên.

Nội dung kháng nghị cho biết: Xác định thửa đất của ông Bạch Hồng Vân có nguồn gốc do cha mẹ ông cho từ 1978 và ông đã kê khai, đăng ký theo Chỉ thị 299/TTg của Chính phủ là đất thổ cư, nên ông Vân đủ điều kiện được công nhận là đất ở và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 50 Luật Đất đai năm 2003 và Điều 100 Luật Đất đai năm 2013.

Đồng thời, theo quy định của pháp luật về đất đai thì Nhà nước chỉ thu hồi đối với đất do Nhà nước giao theo quy định tại các Điều 12, Điều 13 Luật Đất đai năm 1987 và Điều 20 Luật Đất đai năm 1993 do người được giao không sử dụng. Trường hợp cụ thể này đủ căn cứ xác định đây không phải đất do Nhà nước giao cho ông Vân mà nguồn gốc đất này là của cha mẹ ông, sau đó chuyển nhượng lại cho ông qua hình thức tặng cho từ năm 1978. (Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất nào thì có quyền thu hồi đất đó)

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, Ủy ban thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã xem xét và chấp nhận toàn bộ Kháng nghị của VKSND cấp cao tại Đà Nẵng, hủy Bản án dân sự phúc thẩm nêu trên nhằm đảm bảo quyền lợi cho công dân.

Trần Viết Tuấn - Xuân Nha