Thêm bước tiến bảo đảm xuất xứ hàng hóa ASEAN - Hàn Quốc

Quang cảnh Hội nghị chuyển đổi quy tắc cụ thể mặt hàng trong khuôn khổ AKFTA. Ảnh: Bộ Công Thương

Việt Nam nỗ lực gắn kết ASEAN - Hàn Quốc

Hoạt động này được thực hiện tại Hội nghị chuyển đổi quy tắc cụ thể mặt hàng trong khuôn khổ AKFTA, diễn ra tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, do Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) và Ban Thư ký ASEAN phối hợp tổ chức.

Tại hội nghị, hơn 80 đại biểu đến từ 10 nước thành viên ASEAN, Hàn Quốc và Ban Thư ký ASEAN đã tập trung thảo luận chuyên sâu, đóng góp nhiều ý kiến chất lượng, có tính xây dựng nhằm hướng đến kết quả báo cáo Tiểu ban Quy tắc xuất xứ Hiệp định ASEAN - Hàn Quốc. Ban Thư ký ASEAN đã nỗ lực tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các nước.

Ông Min Ho Son, Trưởng đoàn đại biểu Hàn Quốc thay mặt đối tác Hàn Quốc và các nước thành viên ASEAN đánh giá rất cao và cảm ơn thịnh tình của nước chủ nhà Việt Nam trong công tác tổ chức hội nghị lần này cũng như việc thúc đẩy đồng thuận về PSR trong khuôn khổ Hiệp định AKFTA. Theo ông Min Ho Son, các nước đã có kết quả rà soát để từ đó có thể báo lên Tiểu ban Quy tắc xuất xứ và Ủy ban thực thi của AKFTA để thông qua các nội dung của PSR. Việc đảm bảo hàng hóa có xuất xứ rõ ràng sẽ giúp cho việc xuất nhập khẩu thuận lợi, hưởng các ưu đãi thuế suất.

Còn theo bà Sasikanya Ponien, đồng Chủ tịch Tiểu ban Quy tắc xuất xứ Hiệp định ASEAN - Hàn Quốc, các nước ASEAN và Hàn Quốc rất cần thảo luận, đưa ra cơ chế thực thi quy tắc xuất xứ theo HS mới. Việc đảm bảo hàng hóa có xuất xứ rõ ràng sẽ giúp cho việc xuất nhập khẩu thuận lợi, hưởng các ưu đãi thuế suất. “Chúng tôi đánh giá cao việc Việt Nam tổ chức hội nghị này, sự thành công của hội nghị sẽ gắn kết các nước ASEAN và Hàn Quốc, đồng thời mang lại cơ hội cạnh tranh về giá cho doanh nghiệp xuất khẩu" - bà Sasikanya Ponien nói và cho biết thêm, kết quả cuộc họp chính là tiền đề quan trọng để Tiểu ban Quy tắc xuất xứ đệ trình lên Ủy ban thực thi Hiệp định ASEAN - Hàn Quốc thông qua danh mục quy tắc cụ thể mặt hàng theo HS mới.

Tổng hợp nội dung tại hội nghị, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Điều phối trưởng Dự án chuyển đổi PSR ASEAN - Hàn Quốc cho biết, các nước đã rà soát được từ chương 1 đến chương 97 của danh mục PSR và thống nhất tiêu chí xuất xứ đa số dòng thuế. Trên cơ sở đó, Bộ Công thương sẽ xây dựng và ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện quy tắc xuất xứ AKFTA nhằm cập nhật danh mục PSR; từ đó tạo thuận lợi cho việc tận dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt AKFTA.

Bà Trần Minh Trang, Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam nhấn mạnh, mục tiêu gần 7.000 dòng thuế của danh mục PSR trong AKFTA cần được chuyển đổi. Công tác chuyển đổi này đòi hỏi sự tập trung cao độ và sự đồng thuận lớn từ các nước ASEAN và Hàn Quốc. Việt Nam kêu gọi các tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) cũng như các đơn vị liên quan cần có sự quan tâm đúng mực tới vấn đề này.

Đảm bảo được tính dự toán và tính minh bạch

Trước đó, thông tin được đưa ra tại hội nghị, theo quy định của tổ chức Hải quan thế giới, mã HS của hệ thống hài hòa về mô tả và mã hóa hàng hóa được cập nhật thường xuyên 5 năm/lần để đảm bảo sự phù hợp với các loại hình và nhu cầu thương mại quốc tế. Việc cập nhật này cũng yêu cầu tiêu chí xác định xuất xứ hàng hóa trong các Hiệp định Thương mại tự do, kể cả Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Hàn Quốc được chuyển đổi. Chuyển đổi PSR trong Hiệp định AKFTA đúng thời hạn sẽ đảm bảo được tính minh bạch, giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu hưởng lợi từ Hiệp định Thương mại tự do.

Các đại biểu tại Hội nghị về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định ASEAN - Hàn Quốc. Ảnh: Bộ Công Thương

Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, việc chuyển đổi PSR đúng thời hạn sẽ đảm bảo được tính dự toán và tính minh bạch đối với doanh nghiệp. Việc trì hoãn chuyển đổi PSR sẽ dẫn tới việc tăng chi phí và thất thoát lợi ích của Hiệp định Thương mại tự do ASEAN. Việc rà soát từng dòng đối với 7.000 dòng thuế sẽ đòi hỏi sự tập trung cao độ và sự đồng thuận lớn từ các nước ASEAN và Hàn Quốc. Cũng theo ông Sơn, với thành công của hội nghị tương tự năm 2018 tại Việt Nam, đối tác Hàn Quốc và các nước thành viên ASEAN ghi nhận nhiều phản hồi tích cực về vai trò của nước chủ nhà Việt Nam trong công tác tổ chức hội nghị và trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN - Hàn Quốc.

Nhằm thực thi Hiệp định AKFTA, Tiểu ban Hợp tác Kinh tế ASEAN - Hàn Quốc triển khai Hội nghị về xuất xứ hàng hóa để chuyển đổi danh mục quy tắc mặt hàng theo Hệ thống hài hòa HS của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO). Từ đó, tạo thuận lợi cho nhà nhập khẩu sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ để hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt AKFTA.

Theo Bộ Công thương, Hàn Quốc liên tục là một trong những thị trường dẫn đầu về nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam có tỷ lệ sử dụng ưu đãi FTA cao nhất. Năm 2023, thị trường Hàn Quốc có tỷ lệ sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi 52,1%, với kim ngạch hàng hóa có giấy chứng nhận xuất xứ xuất khẩu sang Hàn Quốc đạt 12,2 tỷ USD. Doanh nghiệp đã có nhận thức nhất định về việc sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi như một công cụ hữu hiệu trong kế hoạch kinh doanh khi xuất khẩu hàng hóa đi các thị trường Việt Nam có cam kết để hưởng ưu đãi thuế quan. Nhóm hàng Việt Nam xuất khẩu đi Hàn Quốc có tỷ lệ sử dụng ưu đãi FTA tốt nhất gồm thủy sản (96,32%). Các mặt hàng nông sản như rau quả, cà phê và hạt tiêu đều có tỷ lệ sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi rất cao, lần lượt đạt 91,18%, 94,54% và 100%; gỗ và sản phẩm gỗ (73,76%); giày dép và hàng dệt may có tỷ lệ gần 100%.

Tại Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN - Hàn Quốc, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 86% tổng số dòng thuế vào năm 2018; 14% tổng số dòng thuế còn lại giảm thuế về 5% vào thời điểm cuối lộ trình (năm 2021) và cắt giảm một phần thuế suất vào 2021 hoặc giữ nguyên thuế suất biểu thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN).

Trong bối cảnh hàng hóa Việt Nam có nhiều cơ hội hưởng ưu đãi thuế quan tại các thị trường FTA, quy tắc xuất xứ chính là công cụ vô hiệu hóa lợi thế của FTA nếu hàng hóa không đáp ứng và là công cụ phân biệt lợi thế của các nước trong FTA với các nước bên ngoài FTA.

Thanh Trúc