Thấy gì ở mô hình big tech bắt tay startup AI diễn ra sôi động trong năm 2023?

Sau khoản đầu tư 10 tỷ USD của Microsoft Corp vào OpenAI hồi tháng 1/2023, những gã khổng lồ công nghệ khác đã chạy đua hợp tác với các công ty khởi nghiệp AI hàng đầu thông qua các thỏa thuận tài trợ và điện toán đám mây. Salesforce Inc dẫn đầu vòng gọi vốn vào Hugging Face với mức định giá 4,5 tỷ USD. Alphabet Inc. và Amazon.com Inc. đã đầu tư hàng tỷ USD vào đối thủ Anthropic của OpenAI. Còn Nvidia Corp thì dường như đã hỗ trợ hầu hết mọi công ty khởi nghiệp AI đáng chú ý.

STARTUP PHÁT TRIỂN AI NHƯNG BIG TECH VẪN THỐNG TRỊ

Kết quả là nhiều công ty khởi nghiệp AI hứa hẹn nhất hiện nay phụ thuộc nặng nề vào sự bảo vệ của các công ty công nghệ lớn về nhu cầu tài chính và cơ sở hạ tầng. Diễn biến đó đang bắt đầu thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý.

Quan hệ đối tác của Microsoft với OpenAI đang phải đối mặt với sự giám sát mới từ các cơ quan quản lý cạnh tranh của Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, Ủy ban Thương mại Liên bang đã được chính quyền Biden giao nhiệm vụ thúc đẩy “một hệ sinh thái AI công bằng, cởi mở và cạnh tranh”. Cơ quan này trước đây đã lấy ý kiến công chúng về việc liệu các hợp đồng điện toán đám mây lớn có phản cạnh tranh hay không.

Ngor Luong, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tập trung vào các xu hướng đầu tư AI tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi thuộc Đại học Georgetown, cho biết: “Điều các nhà quản lý lo ngại là câu chuyện đầu tư chiến lược của Big Tech vào các công ty khởi nghiệp AI có thể có tiềm năng trở thành câu chuyện về sự độc quyền AI của Big Tech”.

Đối với các công ty AI, những thỏa thuận với Big Tech này có thể đóng vai trò là cứu cánh quan trọng. Việc xây dựng các mô hình ngôn ngữ lớn, công nghệ làm nền tảng cho các chatbot AI như ChatGPT, cực kỳ tốn kém và tốn nhiều công sức tính toán. Các công ty công nghệ lớn là những tổ chức có cơ sở hạ tầng và nguồn vốn để hỗ trợ những nỗ lực này.

Đối với các công ty Big Tech, những thỏa thuận này có thể đóng vai trò như một phương tiện để củng cố khả năng nắm bắt của họ trên một thị trường cạnh tranh và đang phát triển nhanh chóng sau khi một số công ty mất cảnh giác trước thành công vang dội của ChatGPT thuộc OpenAI một năm trước. Những mối quan hệ hợp tác này cũng có thể giúp những gã khổng lồ công nghệ thúc đẩy nhu cầu đối với sản phẩm của họ, cho dù đó là chip do Nvidia bán hay các dịch vụ điện toán đám mây của Microsoft, Google và Amazon.

QUYỀN LỰC MICROSOFT THỂ HIỆN RÕ TRONG SCANDAL SA THẢI CEO OPENAI

Trong một bài đăng trên blog vào tháng này, Nvidia cho biết họ đã thực hiện “hơn hai chục khoản đầu tư” trong năm nay. Công ty cho biết: “Những mối quan hệ hợp tác này kích thích sự đổi mới chung, nâng cao nền tảng NVIDIA và mở rộng hệ sinh thái”.

Ngoài OpenAI, Microsoft đã đầu tư vào Inflection AI và Adept, cùng với các công ty khởi nghiệp AI trị giá hàng tỷ đô la khác, nhưng những thương vụ này nhỏ hơn nhiều so với con số 13 tỷ USD mà họ đã cam kết cho đến nay với nhà sản xuất ChatGPT.

Tổng số tiền đầu tư vào startup AI của các tập đoàn big tech trong năm 2023 tăng vọt so với các năm trước, đặc biệt là Microsoft và Nvidia

Mối quan hệ độc đáo của Microsoft với OpenAI đã được thể hiện đầy đủ vào tháng 11 khi Giám đốc điều hành Sam Altman bị sa thải khỏi công ty khởi nghiệp trong một thời gian ngắn. Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella đã đóng một vai trò quan trọng, cùng với các nhà đầu tư khác, trong việc buộc hội đồng quản trị phải đảo ngược quyết định của mình. Đã có lúc Microsoft cho biết họ sẽ thuê Altman và các đồng nghiệp OpenAI của ông để thành lập một đơn vị AI mới của Microsoft.

Đáp lại những lo ngại của cơ quan quản lý, Microsoft nhấn mạnh rằng họ không sở hữu cổ phần truyền thống trong OpenAI. Tuần trước, công ty cho biết: “Điều quan trọng cần lưu ý là Microsoft không sở hữu bất kỳ phần nào của OpenAI và chỉ được hưởng một phần phân phối lợi nhuận”.

Trong khi Microsoft, Amazon và Alphabet đều rất tích cực hỗ trợ các công ty khởi nghiệp AI thì hai công ty Big Tech khác phần lớn lại tránh xa những thỏa thuận như vậy, đó là Apple Corp. và Meta Platforms Inc.

Apple Inc. đã xây dựng mô hình ngôn ngữ lớn của riêng mình có tên Ajax và triển khai một chatbot nội bộ có tên là “Apple GPT”. Trong khi đó, Meta có mô hình ngôn ngữ lớn nguồn mở và đã đạt được quan hệ đối tác với các công ty Big Tech khác, bao gồm cả Microsoft và Amazon.

Thanh Minh