Sửa đổi Luật Thủ đô: từ kinh nghiệm các nước về thu hút nhân tài

Chính sách tìm cán bộ giỏi từ mọi nguồn

Góp ý vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), TS Tạ Quang Ngọc (Trường Đại học Luật Hà Nội) cho hay, thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng các chính sách sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút nhân tài vào làm việc tại các cơ quan, tổ chức ở các đô thị, trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội nhằm tạo ra đột phá, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển mạnh mẽ; đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.

TS Tạ Quang Ngọc (Trường Đại học Luật Hà Nội)

Một trong các quốc gia thành công trong sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao và thu hút nhân tài mà Thủ đô Hà Nội có thể tham khảo.

Tại thành phố Busan (Hàn Quốc), chính sách về trọng dụng, thu hút nhân tài đã được quốc gia và thành phố này xem trọng và đã được thực hiện từ đầu những năm 1980; trong đó tập trung vào các lĩnh vực khoa học và kỹ thuật, gồm có: chính sách tìm cán bộ giỏi từ mọi nguồn và chính sách đánh giá định lượng.

Với việc thực hiện một cách bài bản chính sách trên, chỉ một thời gian ngắn, Busan đã có một đội ngũ công chức tài năng, có trình độ chuyên môn cao, tâm huyết phục vụ cho bộ máy hành chính nhà nước của thành phố. Điều đó đã giúp cho địa phương này phát triển nhanh chóng và tạo khoảng cách xa về kinh tế so với nhiều địa phương khác.

Có chính sách bồi dưỡng, rèn luyện nhân tài

Liên Bang Nga là một trong những quốc gia đi đầu về những chính sách thu hút, trọng dụng những cá nhân giỏi, xuất sắc vào các cơ quan, doanh nghiệp lớn của đất nước và những thành phố lớn; trong đó phải kể đến thành phố Saint Petersburg. Sự phát triển của Saint Petersburg hiện nay - là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học thứ nhì của đất nước, chỉ sau Thủ đô Moscow.

Chính sách nhân lực chất lượng cao của thành phố Saint Petersburg được thực hiện ngay từ những năm 1990 với mục tiêu thu hút các tài năng trẻ từ khắp nơi trên đất nước Nga vào bộ máy nhân lực chất lượng cao trở thành một nguồn nhân lực dự bị và có chính sách bồi dưỡng, rèn luyện họ để phục vụ cho quá trình điều hành nền kinh tế - xã hội của thành phố.

Cách làm của các nhà lãnh đạo thành phố Saint Petersburg để thu hút nhân lực chất lượng cao là thành lập Hội đồng tuyển chọn những người có tài năng để hình thành nhân lực chất lượng cao thực thi công vụ. Các thành viên của Hội đồng bao gồm những chuyên gia, nhà quản lý giỏi ở tầm chiến lược, họ có nhiệm vụ tìm kiếm và đề xuất những người trẻ tuổi, có tài năng ở trên khắp đất nước theo từng khu vực phụ trách.

Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa và Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến trao Bằng khen cho các thủ khoa xuất sắc năm 2023

Thu hút nhân tài không ràng buộc hộ khẩu

Tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) là địa phương có diện tích và dân số lớn: trên 90 triệu dân và 21 thành phố trực thuộc. Xét trình độ thế giới, vị thế của Quảng Đông và khu vực Vịnh lớn Quảng Đông - Hong Kong - Macau đối với Trung Quốc giống như California và Vịnh San Francisco đối với Mỹ. Đây có thể được coi như trụ cột kinh tế của một nền kinh tế.

Chính vì vậy, Quảng Đông là địa phương đi đầu trong công cuộc cải cách mở cửa của Trung Quốc. Chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao của tỉnh Quảng Đông hiện nay được thực hiện với một cơ chế mở, linh hoạt: không ràng buộc hộ khẩu, người được tuyển có thể công tác thêm ở nơi khác để tăng thu nhập, miễn là không ảnh hưởng đến công việc tại cơ quan, việc tuyển người có tài năng không phân biệt văn bằng, địa vị xã hội hay quốc tịch.

Với một cơ chế mở trong việc thu hút nhân lực chất lượng cao, tỉnh Quảng Đông đã tạo thuận lợi cho người tài chủ động tìm đến với bộ máy chính quyền của tỉnh, khắc phục được tình trạng “chảy máu chất xám” sang khu vực tư nhân, nhất là các sang các tập đoàn đa quốc gia. Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Đông đã và đang thực hiện thành công chính sách thu hút Hoa kiều tài năng từ khắp nơi trên thế giới.

Bài học tham khảo đối với Thủ đô Hà Nội

Theo TS Tạ Quang Ngọc, từ những kinh nghiệm thành công trong chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, trọng dụng nhân tài của một số nước trên thế giới nêu trên, có thể rút ra một số bài học tham khảo đối với Thủ đô Hà Nội trong điều kiện hiện nay.

Chính quyền Thủ đô Hà Nội cần phải xây dựng và thực hiện một quy trình khoa học trong việc tuyển dụng thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, trọng dụng nhân tài. Quy trình này phải hướng tới việc xây dựng được nguồn nhân lực chất lượng cao, trọng dụng nhân tài cho cả thời kỳ dài, đảm bảo tính kế thừa, tính liên tục; tạo cơ hội để người tài được tuyển dụng và thể hiện năng lực và sự tâm huyết của họ.

Chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, trọng dụng nhân tài cần phải linh hoạt, chủ động, kịp thời, dân chủ, công minh; không phân biệt loại hình đào tạo, lý lịch cá nhân hay dân tộc, tôn giáo, giới tính... Bảo đảm tạo đột phá và tăng sức hấp dẫn đối với nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của Thủ đô Hà Nội phát triển nhanh, bền vững.

Hồng Thái