Phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững

Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ các giải pháp Việt Nam đang thực hiện để chuyển đổi Hệ thống LTTP minh bạch, trách nhiệm và bền vững. Ảnh: Chí Tuệ

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, Việt Nam cần phải hành động mạnh mẽ để đảm hệ thống LTTP thích ứng thông minh với tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, các loại dịch bệnh, sử dụng hiệu quả và bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, cải thiện và đa dạng hóa các nguồn sinh kế và thu nhập cho các nông hộ.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, trong khoảng 30 năm trở lại đây, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ lớn trong việc giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực thực phẩm và đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế cũng như phát triển kinh tế-xã hội. Nông nghiệp Việt Nam đã thể hiện vai trò, vị thế to lớn đối với phát triển kinh tế và ổn định xã hội.

Tuy nhiên, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu là các nông hộ quy mô nhỏ, manh mún. Người sản xuất nông nghiệp vẫn tiếp tục nằm trong nhóm những người có thu nhập thấp nhất và dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu, dịch bệnh mới nổi và các biến động thị trường.

Tốc độ tăng trưởng liên tục của ngành nông nghiệp trong những thập niên gần đây với chiến lược thâm canh cao đã gây ra những tác động đối với môi trường. Kèm theo đó là sự xuất hiện của những hình thái mới về mất an ninh dinh dưỡng trong chế độ ăn, chế độ dinh dưỡng.

Trong khi đó, nhu cầu của thị trường thay đổi nhanh chóng, đặt ra các yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, dinh dưỡng, tiêu chuẩn công bằng và bền vững.

Tại COP26, Việt Nam đã đưa ra cam kết Việt Nam phấn đấu đạt phát thải ròng bằng '0' vào năm 2050 và hai cam kết khác có liên quan chặt chẽ đến ngành nông nghiệp đó là: cam kết tham gia sáng kiến “Giảm phát thải khí mê-tan toàn cầu”, cam kết thực hiện “Tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất”.

Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang triển khai xây dựng Kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính ngành NN&PTNT giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, bao gồm Kế hoạch “Giảm phát thải khí mê-tan trong lĩnh vực nông nghiệp đến 2030”.

“Việc chuyển đổi hệ thống LTTP đóng vai trò rất quan trọng trong nỗ lực nhằm đạt được tất cả 17 Mục tiêu phát triển bền vững (SDG)” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Ngày 28/3/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống LTTP minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, với mục tiêu là “chuyển đổi hệ thống LTTP từ sản xuất, chế biến, phân phối đến tiêu dùng theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực và dinh dưỡng quốc gia; nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống của người dân; bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam và toàn cầu”.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, để thực hiện “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống LTTP minh bạch, trách nhiệm và bền vững, Việt Nam cần rà soát, đánh giá và hoàn thiện cơ chế, chính sách, các quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn cho sản xuất, chế biến và tiêu dùng lương thực thực phẩm theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững.

Bên cạnh đó, cần phát triển hệ thống cung ứng đầu vào cho sản xuất nông nghiệp theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững; Phát triển hệ thống chế biến và phân phối lương thực thực phẩm theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững

Đồng thời, thúc đẩy thực hành tiêu dùng lương thực thực phẩm theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan đánh giá: “Vai trò của ngành nông nghiệp và hệ thống lương thực thực phẩm trở nên càng đặc biệt quan trọng trong bối cảnh mới, đối diện với những thách thức của cuộc khủng hoảng lương thực mới trên toàn cầu”.

Việt Nam đang tiến hành quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, có tính đến các yếu tố mới nảy sinh như tự do hóa thương mại, biến đổi khí hậu, nông nghiệp thông minh và kiểm soát thất thoát lương thực.

Với sự hỗ trợ của các Tổ chức Liên hợp quốc (FAO, UNDP, UNIDO…), các Tổ chức quốc tế, cộng đồng nhà tài trợ, Bộ NN&PTNT đang đề xuất Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập “Trung tâm Đổi mới sáng tạo LTTP”.

Bộ NN&PTNT đang xây dựng “Chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp”; đang triển khai thực hiện “Thỏa thuận chi trả giảm phát thải vùng Bắc Trung bộ”; đang thí điểm tính toán dấu chân các bon cho chuỗi lúa gạo, cà phê, thanh long và tôm v.v…

Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm minh bạch - trách nhiệm - bền vững, đáp ứng yêu cầu an ninh lương thực và dinh dưỡng của khoảng 100 triệu dân Việt Nam và đóng góp vào an ninh lương thực thế giới.

“Để chuyển đổi thành công hệ thống LTTP, Việt Nam rất cần sự đồng hành, hỗ trợ của các nhà tài trợ, đối tác quốc tế, các cơ quan nghiên cứu, khu vực doanh nghiệp, tư nhân và người dân cùng chung tay thực hiện theo các định hướng ưu tiên của Chính phủ” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Bích Nguyên