Nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ cao hơn mức trung bình của cả nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra tiến độ thi công tuyến đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh trên địa bàn TP Hồ Chí Minh - (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Đã khởi công, triển khai thủ tục 9/29 dự án giao thông lớn liên kết vùng Đông Nam Bộ

Báo cáo tại Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ lần thứ ba, diễn ra sáng 5/5 tại Tây Ninh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Tại Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh của Vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 23/11/2022 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết. Chương trình hành động của Chính phủ đã nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của liên kết, phát triển vùng.

Ngay sau khi Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ được ban hành, các Bộ, ngành và địa phương trong vùng Đông Nam Bộ đã khẩn trương quán triệt các nội dung, ban hành các kế hoạch hành động, tổ chức triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Nghị quyết và Chương trình hành động. Qua hơn 1 năm triển khai, vùng Đông Nam Bộ đã đạt được những kết quả tích cực.

Tại Chương trình hành động của Chính phủ đề ra 19 chỉ tiêu phát triển, 35 nhiệm vụ và 29 dự án quan trọng, liên kết vùng cần thực hiện đến năm 2030.

Về 35 nhiệm vụ, đến nay đã hoàn thành 2 nhiệm vụ là Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ và thành lập Hội đồng điều phối vùng; Về lập quy hoạch tỉnh thì đã phê duyệt quy hoạch được 3 tỉnh: Tây Ninh; Bà Rịa - Vũng Tàu; Bình Phước. Các nhiệm vụ còn lại là các đề án lớn đang được các Bộ, địa phương chủ trì phối hợp với các cơ quan triển khai theo tiến độ.

Về 29 dự án quan trọng, liên kết vùng: đã khởi công 04 dự án; đang triển khai các thủ tục đầu tư 05 dự án và đang nghiên cứu, triển khai 20 dự án.

Với sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, kết quả phát triển kinh tế - xã hội của vùng Đông Nam Bộ năm 2023 có nhiều chỉ tiêu cao hơn mức bình quân chung cả nước. Tốc độ tăng trưởng GRDP cả vùng ước đạt 5,06% so với mức tăng 5,05% của cả nước.

Quy mô GRDP của vùng đóng góp vào GDP cả nước lớn nhất (chiếm 30,2% GDP), GRDP bình quân đầu người đạt 166 triệu đồng, thu ngân sách nhà nước 675 nghìn tỷ đồng, thu hút đầu tư nước ngoài có 4/6 địa phương trong Vùng thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Cơ cấu kinh tế GRDP của Vùng chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp, tăng tỷ trọng ngành công nghiệp, dịch vụ.

Các địa phương trong Vùng đã đề ra kế hoạch cơ cấu lại ngành công nghiệp theo định hướng có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao, tạo đột phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Các địa phương cũng đã tổ chức những Hội nghị kết nối cung cầu hàng hóa; kết nối chuỗi cung ứng giữa doanh nghiệp sản xuất và các doanh nghiệp thương mại, logistic nhằm mở rộng mạng lưới, chuỗi sản xuất kinh doanh, góp phần gia tăng giá trị, khối lượng hàng hóa sản xuất tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Về hoàn thiện chính sách, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ đã chủ trì, phối hợp với UBND TP Hồ Chí Minh xây dựng, trình các cấp có thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh gồm nhiều cơ chế, chính sách mới mang tính đột phá, vượt trội, lần đầu tiên được áp dụng tạo điều kiện để Thành phố phát triển mạnh mẽ; Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 106/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ, trong đó gồm các công trình đường bộ quan trọng của Vùng được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện.

Về các hoạt động hợp tác, liên kết nội vùng, liên vùng, được xem là đòi hỏi của thực tế khách quan và đã trở thành xu thế tất yếu của các ngành, các cấp kể cả cấp quốc gia, vùng, lãnh thổ. Các Bộ và địa phương trong vùng Đông Nam Bộ đã tích cực triển khai các hoạt động liên kết nội vùng và liên vùng nhằm cụ thể hóa chủ trương về hợp tác, liên kết vùng tại Nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ. Trong quá trình triển khai các hoạt động liên kết vùng có sự đồng thuận cao của Lãnh đạo các Bộ, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trong vùng Đông Nam Bộ và các vùng khác, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, cũng như tầm quan trọng của hợp tác, liên kết vùng, thay đổi rõ nét từ tư duy cho đến hành động cụ thể với phương châm “không thể đi xa nếu không đi cùng nhau”.

Tính từ tháng 11 năm 2023 khi Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ được giao các nhiệm vụ cụ thể đến nay, Hội đồng vùng đã hoàn thành được 20/38 nhiệm vụ, chiếm 53% số nhiệm vụ được giao. Đối với 18 nhiệm vụ còn lại: các Bộ, địa phương đang khẩn trương triển khai, do đây là các nhiệm vụ cần sự nghiên cứu, phối hợp với các cơ quan liên quan và thời gian thực hiện chưa nhiều.

Tuy nhiên theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, vùng Đông Nam Bộ còn một số khó khăn, thách thức là: Hệ thống giao thông kết nối chưa đồng bộ; Ngập úng và ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn, quá tải về hạ tầng xã hội, ô nhiễm môi trường,…vẫn là điểm nghẽn của sự phát triển.

Ngoài ra, các nội dung liên kết vùng quan trọng như liên kết trong hạ tầng giao thông, liên kết đầu tư phát triển đã được quan tâm chỉ đạo thực hiện nhưng cần tăng cường hơn nữa; Khoa học công nghệ chưa thật sự là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, chưa hình thành được nhiều doanh nghiệp lớn, làm chủ công nghệ ở các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, sản xuất chip, chất bán dẫn; Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tuy có nhiều cải thiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; An sinh, phúc lợi xã hội có nhiều tiến bộ nhưng chưa tạo được chuyển biến mạnh mẽ; Chất lượng nguồn nhân lực cải thiện chậm, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Thời gian qua, TP Hồ Chí Minh và các địa phương vùng Đông Nam Bộ đã có sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế-xã hội (Ảnh: Hoàng Mẫn)

Tiếp tục triển khai 18 nhiệm vụ

Trên cơ sở tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chương trình hành động của Chính phủ và Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị với Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ, các bộ và địa phương liên quan một số vấn đề. Cụ thể, về các nhiệm vụ: Các bộ, địa phương tiếp tục triển khai 18 nhiệm vụ đã giao trong năm 2023 và đề xuất các nhiệm vụ cần thiết cho hoạt động của Hội đồng điều phối vùng, trong đó tập trung vào các nội dung liên quan đến đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông, đặc biệt là các hệ thống giao thông kết nối với sân bay Long Thành; nội dung liên quan đến thúc đẩy phát triển khoa học - công nghệ và phát triển nguồn nhân lực cao, thu hút nhân tài cho Vùng.

Về cơ chế, chính sách đặc thù: Góp ý cho các cơ chế, chính sách đặc thù của Vùng Đông Nam Bộ, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để hoàn thiện, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Về quy hoạch vùng Đông Nam Bộ: Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ; các Bộ, địa phương thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến quy hoạch Vùng.

Về các dự án quan trọng, liên kết vùng: Đẩy nhanh tiến độ các dự án đã và chuẩn bị khởi công; Đối với các dự án đang nghiên cứu triển khai: Các địa phương khẩn trương đề xuất các cơ chế, chính sách, gồm cả cơ chế, chính sách đặc thù để sớm triển khai, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Trường hợp có vướng mắc, các bộ ngành, địa phương cần đề xuất giải pháp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ để có chỉ đạo kịp thời, đồng gửi các Bộ liên quan để tham mưu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.

Hoàng Mẫn