Người trẻ TP.HCM rủ nhau đi workshop làm tiêu bản bướm, bọ cánh cứng

Suốt 2 tháng nay, không gian workshop làm tiêu bản bướm, bọ cánh cứng tại quận Gò Vấp (TP.HCM) tấp nập người ra vào. Không chỉ đơn thuần để giải trí, nhiều bạn trẻ còn cảm nhận được giá trị khoa học và nghệ thuật từ bộ môn này.

Đặt chân đến không gian workshop, khách tham quan tưởng chừng như bản thân đang lạc bước vào một khu rừng nguyên sinh thu nhỏ với hàng trăm loài bọ cánh cứng đa dạng về hình dáng, kích thước. Từ loài Dynastes hercules hercules (dòng Bull) khổng lồ với kích thước 14 cm đến họ bọ chân chạy Panagaeini chỉ bằng một đốt ngón tay, tất cả đều có thể tìm thấy tại đây.

Ý tưởng thành lập workshop khởi nguồn từ tình yêu thiên nhiên, đam mê khám phá thế giới sinh vật kỳ thú của Nguyễn Kim Long (21 tuổi). “Mình yêu thích thiên nhiên từ bé, có nhiều cơ hội tiếp xúc với những nghệ nhân làm nghệ thuật tiêu bản nên muốn mang môn nghệ thuật tiệm cận với mọi người sao cho đơn giản, dễ hiểu nhất”, anh nói.

Các công đoạn làm ra thành phẩm không quá phức tạp. Trước khi bắt tay vào thực hiện, người tham gia sẽ được phổ biến thông tin về cấu trúc cơ thể bọ để dễ dàng thao tác. Khách sẽ được chọn mẫu tiêu bản bọ phù hợp với sở thích cá nhân. Các tiêu bản này đều là xác bọ cánh cứng tự nhiên, đã được xử lý với cồn. Được lòng giới trẻ nhất là dòng bọ đá quý nhờ vào màu sắc rực rỡ, bắt mắt.

Tiêu bản bọ khách lựa chọn sẽ được ngâm với nước ấm để làm mềm chi. Bên cạnh bọ cánh cứng, workshop cũng có các tiêu bản bướm dành cho phái nữ hoặc người yêu thích loài động vật này. Vì có đặc tính mềm, mỏng, các tiêu bản bướm thường được bơm nước bằng xi lanh thay vì ngâm trong nước.

Khó khăn nhất là bước định hình tiêu bản bằng kim ghim, đây là công đoạn quyết định “cái hồn” của thành phẩm nên đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn nhất định. Ở bước này, khách phải dùng kim ghim chặn hướng di chuyển của chân bộ, cố định tiêu bản thành hình dáng mà bản thân mong muốn. Các bạn trẻ thường tạo hình bọ dưới hai hình thái chính là bung cánh và khép cánh. Loại bung cánh tương đối khó thực hiện hơn vì cánh côn trùng mỏng, yếu nên phải thật sự uyển chuyển, dứt khoát khi thao tác.

Đây là lần thứ ba Tuyết Trân (22 tuổi, bên trái) tham gia workshop này. Không chọn sự rập khuôn, Trân cho rằng môn nghệ thuật này cho phép bản thân thỏa sức sáng tạo. Mỗi lần trải nghiệm làm tiêu bản bọ cánh cứng mang đến cho cô những cảm giác khác nhau. “Các workshop khác thường sẽ có sẵn một mẫu, tất cả người tham gia buộc phải thực hiện giống nhau. Tuy nhiên, ở workshop này mình có thể thoải mái tạo hình trên từng chiếc chi của bọ, tạo nên các sản phẩm độc nhất vô nhị”, cô nói.

Làm khô tiêu bản bằng máy sấy là bước cuối cùng, công đoạn này giúp cho tiêu bản cố định phom dáng.

Buổi workshop là chốn dừng chân cho những ai có niềm đam mê bọ cánh cứng hay chỉ đơn giản là muốn khám phá thế giới tự nhiên đa dạng, kỳ thú.

Công đoạn trang trí tiểu cảnh, sơn khung gỗ cũng được người tham gia tự tay thực hiện để tạo nên thành phẩm mang đậm dấu ấn riêng. Các vật liệu trong tiểu cảnh như gỗ lũa, rêu tuần lộc phải hoàn toàn được sấy khô, tách nước để tránh gây ẩm mốc, sinh sôi mối, mọt trên tiêu bản.

Mỗi buổi workshop kéo dài 2 giờ với khoảng 7-9 người tham gia, chủ yếu thuộc độ tuổi từ 18-25.

Theo Kim Long, mỗi một tiêu bản bọ cánh cứng đều chất chứa trọn vẹn tâm tư, tình cảm của người thực hiện. Điều đó có thể được thể hiện qua hình dáng, độ mở cánh hay cách bố trí tiêu bản. Về mặt khoa học, các tiêu bản này cho biết rõ hơn về cấu tạo, các chi tiết trong cơ thể bọ. Tiêu bản bọ cánh cứng còn mang ý nghĩa nghệ thuật ở việc sưu tầm. “Làm ra một tiêu bản bọ cánh cứng là sự kết hợp hoàn hảo giữa khoa học và nghệ thuật”, chàng trai 21 tuổi nói.

Khương Nguyễn - Kỳ Duyên