NATO trách Thổ Nhĩ Kỳ o bế Moscow, lãng quên tư cách thành viên

Gần đây, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã thông báo cho các đối tác NATO rằng họ sẽ không cho phép hai tàu quét lôi được Anh chuyển giao cho Ukraine vào Biển Đen.

Đây là vấn đề mang tính nguyên tắc và Ankara đã áp dụng ngay từ khi Nga bắt đầu Chiến dịch Quân sự Đặc biệt ở Ukraine.

Ngay sau tuyên bố này, quyết định của Ankara đã bị chỉ trích bởi đô đốc Mỹ đã nghỉ hưu và cựu Tư lệnh đồng minh tối cao của NATO ở Châu Âu là ông James Stavridis, người cũng đã từng lên tiếng kêu gọi người Thổ Nhĩ Kỳ phải có quan điểm cứng rắn hơn đối với Nga.

Tạp chí Mỹ Politico lưu ý rằng, người Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa xác nhận từ chối cho phép các tàu quét mìn này đi qua eo biển Bosporus và Dardanelles.

Ankara khẳng định quan điểm đúng đắn mà họ đã thực hiện kể từ khi cuộc xung đột Nga-Ukraine bắt đầu bùng nổ và nhấn mạnh sẽ thực hiện nghiêm túc các quy định của Công ước Montreux 1936 về ngăn chặn tàu chiến đi qua để tham gia một cuộc xung đột quân sự trong khu vực.

Thế nhưng đô đốc Stavridis tin rằng, hành động của chính quyền Ankara mâu thuẫn với nghĩa vụ của nước này đối với NATO.

Ông cho biết, người Thổ Nhĩ Kỳ hoàn toàn có thể cho phép “các tàu phòng thủ” đi qua, vì Công ước Montreux 1936 cho phép họ “có đủ quyền tự do hành động”.

Vị cựu quan chức NATO nhấn mạnh, đây là quan điểm rõ ràng của khối, mà chính Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý với tư cách là một phần vai trò của mình trong Khối Liên minh Quân sự Bắc Đại Tây Dương.

Ông Stavridis cho biết thực tế là việc xuất khẩu ngũ cốc quan trọng của chính quyền Kiev bị cản trở bởi “thủy lôi của Nga được rải đầy ngoài khơi bờ biển Ukraine”, gây nguy hiểm cho toàn bộ Biển Đen, làm gián đoạn tuyến vận tải hàng hải của các tàu thuyền dân sự.

Tuần trước, một trong những quả thủy lôi đã làm hư hại một tàu chở hàng thuộc sở hữu của Hy Lạp (tuy nhiên không thể xác định được quả thủy lôi này là của Nga hay Ukraine).

Hơn nữa, bài báo trên Politico nhấn mạnh rằng, mặc dù là thành viên của Liên minh Bắc Đại Tây Dương, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ đã “không thực hiện các biện pháp quyết liệt hơn đối với các tàu phụ trợ của Nga đi qua vùng biển của mình”, đồng thời cũng không áp đặt các biện pháp trừng phạt (hạn chế) đối với hoạt động xuất khẩu hàng hải của Nga.

Theo đô đốc James Stavridis, do đang bị phụ thuộc quá nhiều vào Nga (về dầu mỏ, khí đốt, năng lượng hạt nhân, xuất khẩu, du lịch, mua bán vũ khí…) nên Ankara đang quá cố gắng để tìm kiếm sự cân bằng trong quan hệ với Moscow và nước này đang lãng quên một phần vai trò thành viên NATO của mình.

Cũng bình luận về vấn đề này, Chuẩn đô đốc Thổ Nhĩ Kỳ đã nghỉ hưu Cem Gurdeniz, cựu lãnh đạo Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ và là một nhà lý luận quân sự nổi tiếng, đã trả lời đất nước rằng, chính quyền Ankara muốn tránh việc “người Thổ Nhĩ Kỳ phải đổ máu thay cho Mỹ và NATO trong cuộc chiến ở Biển Đen”.

Hoàng Yến