'Mỏ neo' quan trọng trong chính sách tiền tệ

Mang đến sự bảo đảm và ổn định

Đồng euro kỹ thuật số được xem là bước tiến lớn trong việc cách mạng hóa các khoản thanh toán kỹ thuật số, mà vẫn duy trì sự ổn định và bảo mật liên quan đến đồng tiền pháp định của ngân hàng trung ương.

Nguồn: ledgerinsights

Để có thể hiểu rõ khái niệm về đồng euro kỹ thuật số, điều quan trọng là phải phân biệt giữa tiền của ngân hàng trung ương và tiền tư nhân. Tiền của ngân hàng trung ương, thường được gọi là “tiền công”, được phát hành bởi ngân hàng trung ương và đại diện cho chủ quyền tiền tệ của một quốc gia hoặc liên minh các quốc gia thành viên, chẳng hạn như Khu vực đồng euro (Eurozone). Trong khi đó, tiền tư nhân thường được gọi là “tiền ngân hàng thương mại”, được tạo ra bởi các ngân hàng thương mại, bao gồm tiền gửi ngân hàng và các khoản vay.

Đồng euro kỹ thuật số về cơ bản sẽ là một phiên bản điện tử của tiền giấy và tiền xu euro, một ví kỹ thuật số sẽ được lưu trữ an toàn trực tiếp tại Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) thay vì tại các ngân hàng thương mại. Chủ tịch ECB, bà Christine Lagarde cho biết, các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể đóng vai trò là mỏ neo quan trọng cho chính sách tiền tệ khi việc sử dụng tiền giấy giảm, đặc biệt việc sử dụng tiền kỹ thuật số các khoản thanh toán đã tăng gấp 3 lần trong những năm gần đây và tăng tốc trong đại dịch Covid-19. Bà Lagarde cho biết, một đồng euro kỹ thuật số cũng có thể đóng vai trò là biện pháp bảo vệ quyền tự chủ thanh toán của châu Âu.

Theo tình trạng tư vấn hiện tại, phạm vi ứng dụng được thảo luận về cơ bản chỉ giới hạn cho khách hàng bán lẻ. Trong lĩnh vực bán lẻ, đồng euro kỹ thuật số được cho là mang đến sự ổn định về giá trị (là một lợi thế so với các loại tiền điện tử thường biến động cao). Các lợi ích khác có thể bao gồm khả năng thực hiện các giao dịch quốc tế nhanh chóng và tiết kiệm chi phí. Khách hàng bán lẻ có quyền truy cập vào nhiều tùy chọn thanh toán cả trực tuyến và ngoại tuyến.

ECB sẽ chịu trách nhiệm quản lý và kiểm soát lưu thông tiền tệ, do đó, các giải pháp công nghệ sổ cái phân tán (DLT) thuần túy, phi tập trung hoàn toàn không nằm trong phạm vi điều tra. Các ngân hàng sẽ đảm nhận việc quản lý hoạt động của đồng euro kỹ thuật số, và sẽ được giữ trong một loại “ví” do ngân hàng quản lý. Để đảm bảo sự ổn định tiền tệ của hệ thống, cũng như đề phòng những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình hoạt động ngân hàng kỹ thuật số, các biện pháp như phí rút tiền và phí thu nhập lãi đang được thảo luận.

Bên cạnh đó, theo một hội đồng gồm các thống đốc ngân hàng trung ương, các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) sẽ đóng vai trò quan trọng trong tương lai, vừa là giải pháp thay thế tiền mặt cho công chúng vừa là một cách để tăng tốc độ thanh toán xuyên biên giới.

Lộ trình phát triển kỹ thuật số

Quá trình để phát triển đồng euro kỹ thuật số đã qua nhiều giai đoạn và chắc chắn sẽ tiếp tục phải đối mặt với nhiều cuộc tranh luận ở nhiều cấp độ. Những nghi ngờ trong Nghị viện EU về tác dụng của loại tiền này đã dẫn đến những lời kêu gọi về một cách tiếp cận từng bước và thận trọng. Điều này có thể khiến các quyết định bị trì hoãn cho đến tháng 11.2024.

ECB đã công bố một báo cáo kiểm tra khả năng phát hành CBDC bằng đồng euro vào tháng 10.2020. Và từ thời điểm đó đến tháng 1.2021, các cuộc tham vấn cộng đồng đã diễn ra để thu thập ý kiến về lợi ích và thiết kế của đồng euro kỹ thuật số. Vào tháng 7.2021, ECB bắt đầu giai đoạn điều tra, tập trung vào các khía cạnh thiết yếu như thiết kế và phân phối, bao gồm các bài tập tạo mẫu để khám phá tính thực tiễn của đồng euro kỹ thuật số thông qua hợp tác với các tổ chức và các bên liên quan như Ủy ban châu Âu (EC), Eurogroup và Nghị viện châu Âu để giải quyết các vấn đề về thiết kế và đảm bảo sự phù hợp với các chính sách rộng hơn của EU.

Giai đoạn điều tra dự kiến tiếp tục cho đến hết tháng 10.2023. Sau đó, Hội đồng quản trị của ECB sẽ quyết định xem có nên tiến hành giai đoạn chuẩn bị và thử nghiệm hay không. Giai đoạn này có thể kéo dài khoảng ba năm, và cuối cùng, quyết định giới thiệu loại tiền này sẽ phụ thuộc vào việc Hội đồng và Nghị viện áp dụng khuôn khổ lập pháp cho phép.

Thách thức phía trước

ECB và EC đang nghiên cứu các khía cạnh kỹ thuật của đồng euro kỹ thuật số nhưng việc thu hút sự nhiệt tình chính trị cho công cuộc đổi mới này có vẻ vẫn khá mờ nhạt. Mặc dù các luật mới sắp được công bố để thành lập CBDC nhưng chủ yếu tập trung vào những gì đồng euro kỹ thuật số không nên làm, bao gồm các hạn chế về nắm giữ và thanh toán lãi, nhằm ngăn chặn CBDC cạnh tranh với các khoản tiết kiệm và đầu tư truyền thống. Theo một số chính trị gia, mảnh ghép còn thiếu là một mô tả thuyết phục và khẳng định về lý do tại sao CBDC nên tồn tại và mục đích là gì.

Việc thiếu sự mô tả rõ ràng có thể gây ra một số thách thức trong việc xây dựng các đề xuất lập pháp chính thức. Trong cuộc họp gần đây, các Bộ trưởng Tài chính Eurozone nhấn mạnh sự cần thiết phải có lời giải thích thuyết phục về giá trị gia tăng và tầm quan trọng của đồng euro kỹ thuật số đối với cuộc sống và hoạt động thương mại của công dân châu Âu. Tuy nhiên, việc truyền tải thông điệp này đến công chúng là một nhiệm vụ khó khăn, vì một cuộc khảo sát cho thấy rằng, rất ít người và thậm chí cả những người am hiểu công nghệ đã nghe đến hay hiểu được hết ý nghĩa của đồng euro kỹ thuật số.

Theo ông Stefan Berger - nghị sĩ người Đức đã được bổ nhiệm để thúc đẩy xây dựng luật cho đồng euro kỹ thuật số, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của niềm tin vào sự thành công của sáng kiến này. Mặc dù ECB vẫn chưa đưa ra quyết định chính thức về CBDC, nhưng cơ quan này đã đầu tư rất nhiều vào việc chuẩn bị kỹ thuật. EC và chính phủ các quốc gia EU cần phải thống nhất về luật hỗ trợ tiền tệ, với tâm lý chính trị trong Nghị viện sẽ ảnh hưởng đến kết quả.

Chủ nghĩa hoài nghi cũng tràn ngập Nghị viện châu Âu, những lo ngại từ việc thay thế tiền mặt vật chất đến việc CBDC có thể bị ràng buộc với hệ thống tín dụng xã hội kiểu Trung Quốc, bất chấp sự bảo đảm ngược lại của EC. Một số nhà lập pháp đặt câu hỏi về mục đích của đồng euro kỹ thuật số, đặc biệt nếu chỉ sao chép cơ sở hạ tầng thanh toán hiện có mà không có giá trị gia tăng rõ ràng. Sự nhầm lẫn này có thể xuất phát từ mạng thanh toán vốn đã phức tạp của EU, nơi cung cấp cho công dân rất nhiều lựa chọn thanh toán kỹ thuật số.

Trong khi các quan chức lo lắng về sự phụ thuộc vào các phương thức thanh toán kỹ thuật số của các công ty Mỹ, nhiều công dân châu Âu đã chuyển đổi liên tục sang các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt, đặt ra câu hỏi về sự cần thiết của đồng euro kỹ thuật số. Một số ý kiến cho rằng sự nhầm lẫn này có thể là một nỗ lực có chủ ý của các ngân hàng thương mại nhằm cản trở sự cạnh tranh của nhà nước trong lĩnh vực thanh toán. Trong bối cảnh không chắc chắn này, một số người vẫn lạc quan về tiềm năng của đồng euro kỹ thuật số, miễn là có thể đưa ra một trường hợp thuyết phục gây được tiếng vang với công chúng.

Như Ý