Khoảng trống an ninh cạnh ông Abe ngày bị bắn

Gần 2 ngày sau vụ ám sát cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe khi ông đang vận động tranh cử trên đường phố tại Nara, những câu hỏi xoay quanh trách nhiệm của đội an ninh tại hiện trường vẫn chưa dừng lại.

Các video cho thấy nhân viên an ninh tại hiện trường thiếu những phản ứng cơ bản trong việc bảo vệ - điều đáng ra có thể thực hiện ngay từ đầu để tránh một vụ ám sát như vậy, theo Nikkei Asia.

Không có phản ứng cơ bản

Video về vụ tấn công cho thấy vào khoảng 11h30 sáng 8/7, nghi phạm, Tetsuya Yamagami, đã lẻn đến gần ông Abe từ phía sau. Yamagami mang theo vật thể lạ, đến cách ông Abe vài chỉ mét, quan sát xung quanh và nổ súng.

Ông Abe ngạc nhiên bởi tiếng động phát ra và quay người lại. Ba giây sau, một phát súng khác vang lên khiến cựu thủ tướng 67 tuổi ngã gục.

Tay súng chỉ đứng cách ông Abe vài mét. Ảnh: Sky News.

Các đoạn video không cho thấy bất kỳ sự hiện diện nào của lực lượng an ninh gần ông Abe. Không có nhân viên bao quanh ông tạo thành rào chắn, cũng không ai lao vào phản ứng sau tiếng súng lớn đầu tiên.

Một sĩ quan gần đó đã cố sử dụng chiếc túi của mình - có vẻ là chống đạn - làm lá chắn, nhưng không đủ nhanh để ngăn phát súng thứ hai.

Lực lượng an ninh tại sự kiện bao gồm một nhân viên thuộc Sở Cảnh sát Thủ đô Tokyo và các cảnh sát tỉnh Nara.

Giám đốc của Cảnh sát Thủ đô Tokyo, người có kinh nghiệm trong lĩnh vực an ninh chiến dịch bầu cử, cho biết sự kiện này dường như thiếu sự chuẩn bị đầy đủ.

Theo cảnh sát Nara, sự hiện diện tại Nara của ông Abe đã được công bố vào ngày 7/7, nhưng phải đến sáng 8/7, chỉ vài giờ trước khi ông Abe phát biểu, kế hoạch an ninh mới được cảnh sát trưởng Nara phê duyệt.

Cảnh sát Nara cho biết trong một cuộc họp báo sau vụ nổ súng rằng họ có "đủ thời gian" để chuẩn bị cho an ninh tại sự kiện, nhưng các video cho thấy một khoảng trống lớn phía sau Abe không được bảo vệ.

“Vấn đề là nhân viên an ninh đã cho phép một người cầm vật khả nghi đến gần. Lẽ ra họ phải kiểm tra đâu có thể là ‘điểm mù’ xung quanh địa điểm phát biểu của ông Abe, cũng như rà soát những nơi có thể giấu các vật thể đáng ngờ (như bom)", cảnh sát Tokyo nói.

Koichi Ito, một cựu sĩ quan trong đội tấn công đặc biệt của Cảnh sát Thủ đô Tokyo, cho biết phản ứng sau phát súng đầu tiên là vấn đề lớn.

Khẩu súng tự chế mà nghi phạm sử dụng để ám sát ông Abe. Ảnh: Asahi.

Quy tắc cơ bản nhất đối với cảnh sát làm nhiệm vụ vệ sĩ là buộc người họ bảo vệ phải cúi đầu xuống và dẫn người đó ra khỏi địa điểm, bất cứ khi nào họ nhận thấy điều bất thường, ông Ito cho biết. Tuy nhiên, không có phản ứng nào như vậy sau phát súng đầu tiên nhắm vào ông Abe.

Ngay cả khi họ nhầm lẫn về điều bất thường, “phản ứng ban đầu là rất quan trọng đối với bất kỳ vệ sĩ nào”, ông nói. “Phản ứng (tại địa điểm ông Abe bị bắn) không không đủ".

Cần đánh giá lại cách vận động tranh cử

Các bài phát biểu về chiến dịch bầu cử thường được quảng bá trước trên phương tiện truyền thông xã hội và những phương tiện khác để thu hút đám đông lớn. Ông Abe cũng đã công khai lịch trình của mình trên tài khoản Twitter chính thức. Có khả năng Yamagami đã ở Okayama hôm 7/7, nơi ông Abe đã có một bài phát biểu khác.

Theo Takuma Ohamazaki, một nhà tư vấn bầu cử ở Mỹ, các buổi phát biểu vận động bầu cử thường được tổ chức phổ biến hơn ở các tòa nhà hoặc sân vận động, vì những nơi như vậy sẽ dễ thiết lập an ninh chặt chẽ hơn, như kiểm tra túi xách của người tham dự khi họ bước vào địa điểm.

Kẻ ám sát ông Abe bị bắt tại hiện trường. Ảnh: Asahi.

“Ở Nhật Bản, chính trị gia có xu hướng tới các góc phố để phát biểu nhằm tăng cảm giác gần gũi với cử tri”, ông nói.

Ông nói thêm cách chính trị gia Nhật Bản thực hiện chiến dịch cần được đánh giá lại.

Tomoaki Onizuka, cảnh sát trưởng Nara, thừa nhận trong một cuộc họp báo hôm 9/7 rằng "nhìn tổng thể, có vấn đề" trong cách thiết lập an ninh tại địa điểm ông Abe phát biểu.

Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản sẽ xác minh các quy trình và vấn đề liên quan đến vụ việc.

"Cảnh sát nên xem xét, xác minh sự việc và giải thích cho người dân lý do họ không thể ngăn được vụ nổ súng", Shinichi Ito, người điều hành một công ty bảo vệ, nói.

Người Việt ở Nhật sốc khi điều kỳ diệu không xảy ra với ông Abe Anh Lê Hùng, sang Nhật từ 2008 và đang sinh sống ở Tokyo, nói anh và đồng nghiệp hụt hẫng và sốc khi nghe tin cựu Thủ tướng Shinzo Abe đã không qua khỏi sau vụ ám sát.

Hồng Ngọc