Khi phụ nữ, trẻ em dễ trở thành nạn nhân trên không gian mạng

Trẻ em gái là đối tượng cần được bảo vệ trên không gian mạng. Ảnh minh họa

Khi kẻ xấu sử dụng các công cụ AI, đơn cử như công nghệ deepfake (một kỹ thuật tổng hợp hình ảnh, âm thanh hoặc video để tạo ra những nội dung giả mạo một cách chân thực nhằm gây hiểu nhầm cho người xem) hậu quả gây ra sẽ rất lớn.

Câu chuyện của một nữ sinh lớp 6 ở Đà Nẵng bị kẻ xấu ghép khuôn mặt với hình ảnh khỏa thân của người khác, gửi qua ứng dụng Facebook Messenger để đe dọa hồi tháng 4 vừa qua phần nào cho thấy sự nguy hiểm của vấn nạn này.

Để phòng ngừa việc trở thành nạn nhân của hoạt động này, cần ưu tiên giáo dục, nâng cao nhận thức cho phụ nữ, trẻ em gái về các nguyên tắc, kỹ năng bảo đảm an toàn cá nhân, bảo vệ dữ liệu cá nhân khi tham gia hoạt động trên môi trường mạng. Đối với các trẻ em gái, phụ huynh cần tăng cường giáo dục để các em ý thức rõ về tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin, hình ảnh cá nhân trên mạng, hiểu rõ những hậu quả xấu có thể xảy ra nếu tùy tiện chia sẻ thông tin, hình ảnh cá nhân với người khác.

Phân tích về các giải pháp cụ thể, theo một cán bộ CQCA, thứ nhất, phụ nữ và trẻ em gái nên hạn chế đăng tải các hình ảnh cá nhân của bản thân trên các nền tảng mạng xã hội. Cần chủ động thiết lập quyền riêng tư, hạn chế các nhóm đối tượng là người thân, quen biết có thể chia sẻ các hình ảnh cá nhân của bản thân.

Thứ hai, phải cẩn trọng trong quá trình kết bạn, trò chuyện, làm quen với người lạ, tham gia các hội, nhóm, cộng đồng trên mạng xã hội, không quay, chụp và gửi, chia sẻ các hình ảnh cá nhân.

Nếu bất ngờ bị rơi vào trường hợp bị “deepfake”, bị bôi nhọ hình ảnh cá nhân, phụ nữ, trẻ em gái phải tìm tới đâu để được hỗ trợ, bảo vệ? Theo Thiếu tướng Ngô Hoài Thu: “Về cơ bản, việc sử dụng trái phép hình ảnh cá nhân của người khác là vi phạm pháp luật, tùy vào hành vi, mức độ, có thể xem xét xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì vậy, khi rơi vào trường hợp bị đối tượng xấu sử dụng hình ảnh cá nhân để chế, ghép thành ảnh nhạy cảm, đồi trụy, nạn nhân cần vượt qua sợ hãi, bình tĩnh tìm kiếm sự hỗ trợ và bảo vệ, khẩn trương tìm hiểu, tập hợp các thông tin liên quan đến đối tượng và trình báo đến CQCA nơi cư trú để được tiếp nhận, xác minh, xử lý”.

Bên cạnh đó, đã có trường hợp, phụ nữ và trẻ em gái ngần ngại lên tiếng vì bị kẻ xấu đe dọa, thao túng tâm lý, dẫn đến bị bạo lực và lạm dụng. Vì vậy, theo chị Nguyễn Thùy An, nhân viên công tác xã hội của Trung tâm Trợ giúp xã hội - Ngôi nhà bình yên (Trung tâm Phụ nữ và Phát triển, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam), đơn vị này luôn nêu rõ các thông điệp truyền thông: “Hãy lên tiếng, bởi im lặng là tiếp tay bạo lực”… Do đó, phụ nữ, trẻ em gái bị bạo lực, lạm dụng, bao gồm cả việc bị bình phẩm cợt nhả về cơ thể, bị gây áp lực về tâm lý, bị bôi nhọ hình ảnh cá nhân… đều có thể tìm đến dịch vụ tham vấn của Trung tâm Trợ giúp xã hội - Ngôi nhà bình yên hoặc gọi đến Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111, các cơ quan bảo vệ, chăm sóc trẻ em, các đoàn thể tại địa phương. Vì vậy những phụ nữ, trẻ em gái bị bôi nhọ hình ảnh, bị bạo lực, lạm dụng hãy mạnh dạn tố cáo, tìm sự giúp đỡ nếu bất ngờ trở thành nạn nhân của kẻ xấu trên không gian mạng.

Linh Huy