Ít người biết đến vật liệu xây dựng an toàn

Một thực tế là khi xây dựng công trình dân dụng, đa số chủ nhà ít tìm hiểu về các quy chuẩn, tiêu chuẩn vật liệu xây dựng an toàn, vật liệu xanh mà chỉ lựa chọn theo sở thích hoặc giá cả. Trong khi đó, các chủ thầu cũng ưu tiên lựa chọn sản phẩm, vật liệu, mẫu mã mới để phù hợp với xu hướng thời đại, yếu tố chất lượng thường được xếp sau. Lý do đơn giản là các vật liệu xây dựng an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật thường có giá thành cao hơn.

Xu hướng tự chọn vật liệu khi xây nhà

Các loại vật liệu xây dựng như gạch, đá, xi măng, gỗ, sứ… được sản xuất ngày càng đa dạng về mẫu mã, chủng loại. Thị hiếu của người tiêu dùng cũng vô cùng phong phú. Hiện nay với các công trình xây dựng, sửa chữa nhà ở riêng lẻ, khách hàng thường tự chọn vật liệu xây dựng để chủ thầu thi công hoặc chủ nhà được chủ thầu tư vấn, đề xuất các vật liệu phù hợp. Tiêu chí đưa ra thường là hợp thị hiếu, giá cả phải chăng chứ ít khi quan tâm đến yếu tố vật liệu đã đạt chất lượng kiểm định hay chưa.

Các loại vật liệu xây dựng như gạch, đá, xi măng đều có quy chuẩn chất lượng rõ ràng, người dùng nên lưu ý. Ảnh: TT

Bà Nguyễn Thị Hồng (ngụ quận Tân Phú, TP.HCM) chia sẻ khi bà làm nhà có thuê đội ngũ thiết kế, vật liệu xây dựng do chủ nhà tự chọn. “Chúng tôi không chú ý lắm đến các tiêu chuẩn, chỉ đến cửa hàng vật liệu xây dựng xem mẫu mã, giá cả rồi đặt hàng. Tôi thấy người quen của mình đều làm vậy, rất ít người quan tâm đến tiêu chuẩn, quy chuẩn vật liệu. Nếu có tiền thì chọn hãng có tiếng một chút, tôi không bao giờ hỏi về chứng nhận chất lượng vật liệu xây dựng” - bà Hồng nói.

Mới sửa lại nhà riêng, chị Lê Thị Hồng Ánh (ngụ quận Tân Bình, TP.HCM) ngao ngán: “Lúc sửa nhà tôi tin tưởng công ty xây dựng quen nên khoán trắng. Thế nhưng ở chưa được một năm mà nay sơn nhà đã bong tróc, gạch lát nền thì vỡ, cong vênh. Tôi khiếu nại công ty sửa chữa thì họ nói do lỗi sử dụng, mình cũng không làm gì được”.

Thực tế đa số chủ nhà không có nhiều kiến thức chuyên môn về xây dựng, kiến trúc nên đều đặt lòng tin vào bên thiết kế, xây dựng. Nhiều đơn vị muốn tiết kiệm chi phí, lại không bị kiểm soát nên tận dụng vật liệu rẻ tiền, sản phẩm không có chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng, gây thiệt hại lớn cho người sử dụng.

TS Đỗ Thanh Hải, giảng viên khoa Kỹ thuật xây dựng Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, nhận xét hiện nay các kiến trúc sư và chủ nhà có xu hướng chuộng sản phẩm mới, vật liệu mới với mẫu mã hiện đại. Phần lớn đã chú trọng hơn đến tính năng, chất lượng và sự an toàn của vật liệu xây dựng. Tuy nhiên một số nhỏ, đặc biệt là các công trình nhà ở riêng lẻ vẫn chọn nhầm những sản phẩm, vật liệu xây dựng không đảm bảo quy chuẩn. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến độ bền công trình và chất lượng sống của con người.

Mối nguy từ vật liệu xây dựng không chất lượng

Về chất lượng vật liệu xây dựng đã có những quy định cụ thể như chứng nhận hợp quy theo quy chuẩn QCVN 16:2023/BXD, hay mới nhất là Thông tư 04/2023 của Bộ Xây dựng. Theo đó, các sản phẩm phải đạt các tiêu chuẩn về chất lượng, độ an toàn, có thể truy xuất nguồn gốc bằng mã QR… theo quy định. Tuy nhiên, người biết lựa chọn vật liệu có chứng nhận hợp quy đã ít, vật liệu xanh thân thiện với môi trường càng ít hơn.

Ghi nhận thị trường cho thấy vật liệu xây dựng an toàn hiện nay có giá thành cao hơn vật liệu thông thường 10%-30%. Tuy giá thành cao hơn nhưng việc sử dụng các vật liệu xây dựng an toàn, phù hợp quy chuẩn là vô cùng cần thiết cho công trình và người sử dụng. Theo kiến trúc sư Huỳnh Bảo Toàn, Tổng Giám đốc Công ty CP Zentado, gia chủ nên ưu tiên lựa chọn vật liệu xây dựng đạt chuẩn, cao cấp hơn nên hướng tới vật liệu xanh vì các sản phẩm này thường được chế tạo từ nguồn nguyên liệu tái tạo như gạch không nung, tôn sinh thái, xi măng xanh, ván MDF, HDF...

“Vật liệu phù hợp quy chuẩn sẽ đảm bảo tiêu chí đầu tiên của mọi công trình là độ bền. Việc lựa chọn những sản phẩm rẻ tiền sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng bởi nguồn nguyên liệu làm nên vật liệu đó không đảm bảo” - ông Toàn lưu ý.

Làm rõ hơn, ông Trần Khánh Trung, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM, cho biết: “Việc lựa chọn vật liệu nội, ngoại thất rẻ tiền, kém chất lượng tiềm ẩn nguy cơ không an toàn cho sức khỏe của con người do phát thải chất độc hại vào môi trường không khí trong nhà, khả năng chống cháy kém, dễ cháy lan gây nguy hiểm tính mạng và tài sản; không bền, dễ hư hỏng do va chạm, chênh lệch nhiệt độ, độ ẩm, dễ phát sinh mối mọt.

Đồng thời, các vật liệu ấy cũng không đảm bảo thẩm mỹ, không tiện dụng vì cách âm kém, khó vệ sinh, gây mùi khó chịu…”.

Chọn vật liệu có thương hiệu uy tín

Để giúp người tiêu dùng lựa chọn được các sản phẩm, VLXD đạt chất lượng, ông Trần Khánh Trung tư vấn sàn nhà nên chọn vật liệu vô cơ như gạch gốm, gạch bông, đá tự nhiên… sẽ ít phát thải chất độc hại hơn sản phẩm hữu cơ như ván sàn gỗ công nghiệp, vinyl, thảm, gạch nhựa… Với ván gỗ công nghiệp, ván sàn công nghiệp nên chọn sản phẩm đạt chuẩn E1 (theo QCVN16:2023/BXD) hay chuẩn E1 của châu Âu, hay CARB-P2 của Mỹ - hàm lượng phát thải formaldehyde < 0,1 phần triệu khối tích không khí (nhà cung cấp, sản xuất có trách nhiệm cung cấp thông tin này trong nhãn mác dán trên sản phẩm).

Với sơn nước thì nên chọn loại không mùi (odourless) hoặc Zero VOC hoặc LowVOC - hàm lượng phát thải chất hữu cơ dễ bay hơi < 50 g/lít (thường được ghi rõ trên thùng sơn). Với trần nhà, nếu là trần bê tông sơn nước thì giống như tường, nếu là thạch cao thì chọn các sản phẩm đạt QCVN 16:2023/BXD - hàm lượng phát thải lưu huỳnh < 10 phần triệu khối tích không khí.

“Đơn giản nhất là chọn các vật liệu có thương hiệu uy tín trên thị trường gần như đã đảm bảo an toàn” - ông Trung chia sẻ.

NGUYỄN CHÂU