Israel-Iran và những vụ tấn công 'ăn miếng trả miếng'

Trong nhiều thập niên qua, Israel và Iran đã thực hiện nhiều cuộc tấn công lẫn nhau trên bộ, trên biển, trên không và trên không gian mạng. Các cuộc tấn công này diễn ra khắp Trung Đông, theo tờ The New York Times.

Iran chủ yếu sử dụng các lực lượng ủy nhiệm để tấn công vào các mục tiêu Israel. Trong khi đó, phía Israel được cho là đã thực hiện nhiều vụ ám sát có chủ đích vào các nhà lãnh đạo quân sự và nhà khoa học hạt nhân Iran.

Ngày 1-4, tòa lãnh sự nằm trong khu phức hợp Đại sứ quán Iran ở thủ đô Damascus (Syria) bị tấn công, khiến 7 người thiệt mạng, trong đó có 2 tướng cấp cao Iran. Phía Iran và Syria cho rằng Israel đứng sau vụ tấn công.

Đây được xem là một trong những bất đồng lớn nhất giữa Israel và Iran trong nhiều năm qua, làm dấy lên lo ngại về xung đột có thể lan rộng khắp Trung Đông.

Bên ngoài khu vực tòa lãnh sự Iran ở Syria sau vụ tấn công hôm 1-4. Ảnh: AFP

Dưới đây là một số cuộc tấn công làm mối quan hệ Israel-Iran thêm căng thẳng trong thời gian gần đây.

Tháng 10-2020: Vụ ám sát tướng Iran

Tháng 10-2020, máy bay không người lái (UAV) của Mỹ đã tấn công khu vực sân bay Baghdad (Iraq), ám sát Tướng Qassim Suleimani – chỉ huy bộ phận đối ngoại của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran.

Giới chức Mỹ cáo buộc Tướng Suleimani khiến hàng trăm binh sĩ Mỹ trong chiến tranh Iraq thiệt mạng. Phía Mỹ cũng cáo buộc ông Suleimani đứng đằng sau các hoạt động của Iran trên khắp Trung Đông và cho rằng ông âm mưu tấn công các đại sứ quán Mỹ và các mục tiêu Israel.

Phía Israel bày tỏ sự ủng hộ cuộc tấn công của Mỹ.

Sau đó, Iran tấn công 2 căn cứ ở Iraq có quân nhân Mỹ đồn trú, làm khoảng 100 quân nhân Mỹ bị thương.

Các cuộc tấn công “ăn miếng trả miếng” trước ngày 7-10-2023

Iran và Israel được cho là đã thực hiện một số cuộc tấn công và phản công bí mật, trong những năm sau cái chết của Tướng Suleimani.

Tháng 11-2021, Israel được cho là bên đứng sau vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran – ông Mohsen Fakhrizadeh.

Tháng 5-2022, Israel ám sát một chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran – Đại tá Sayad Khodayee.

Đám đông dự tang lễ Tướng Qassim Suleimani ở Tehran (Iran) vào năm 2020. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Vào tháng 7-2021, một tàu chở dầu của Israel đã bị tấn công ngoài khơi Oman, khiến 2 thành viên thủy thủ đoàn thiệt mạng. Một số quan chức Israel cho rằng UAV của Iran đã thực hiện vụ tấn công.

Phía Iran không bình luận về vấn đề này.

Tháng 12-2023: Ám sát tướng Iran ở thủ đô Syria

Vào cuối năm 2023, Iran cáo buộc Israel giết Tướng Sayyed Razi Mousavi trong một cuộc tấn công vào ngoại ô thủ đô Damascus (Syria).

Tướng Mousavi là cố vấn cấp cao của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, được mô tả là cộng sự thân cận của Tướng Suleimani và được cho là có vai trò giám sát vận chuyển vũ khí cho nhóm vũ trang Hezbollah (Lebanon).

Israel không bình luận về vụ tấn công.

Tháng 1-2024: Các cuộc tấn công “ăn miếng trả miếng” gia tăng

Tháng 1, một vụ tấn công xảy ra ở ngoại ô Beirut (Lebanon) khiến ông Saleh al-Arouri – một lãnh đạo của phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas (kiểm soát Dải Gaza, Palestine) – thiệt mạng. Đây được xem là một trong những vụ ám sát hiếm hoi nhằm vào một thành viên cấp cao của Hamas, xảy ra bên ngoài Bờ Tây và Gaza trong những năm gần đây.

Lebanon và Hamas cho rằng Israel đứng sau vụ tấn công này, nhưng phía Israel không bình luận về vụ việc.

Nhóm vũ trang Hezbollah (Lebanon) – vốn nhận được sự hỗ trợ lớn từ Iran – đã tăng cường tấn công Israel sau cái chết của ông al-Arouri. Lực lượng Israel sau đó cũng tăng cường tấn công Hezbollah, giết một số chỉ huy của nhóm này.

Cuối tháng 1, Iran cáo buộc Israel không kích vào Damascus (Syria). Theo các phương tiện truyền thông Iran, một số nhân vật quân sự cấp cao của Iran đã thiệt mạng, bao gồm người đứng đầu cơ quan tình báo của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tại Syria.

Sau đó, lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn đã mở cuộc tấn công bằng UAV vào Jordan, giết chết 3 quân nhân Mỹ và làm bị thương 34 người.

Mười ngày sau, lực lượng Mỹ mở cuộc tấn công trả đũa bằng UAV vào Baghdad (Iraq), giết chết 1 thành viên dân quân cấp cao. Phía Mỹ cho rằng người này đã thực hiện nhiều cuộc tấn công nhằm vào quân nhân Mỹ.

Người dân và lực lượng an ninh tập trung trước một tòa nhà, sau cuộc tấn công được cho là do Israel thực hiện nhằm vào Damascus (Syria) hồi tháng 1. Ảnh: AFP

Tháng 3-2024: Israel tăng cường đánh Hezbollah

Tháng 3, Israel thực hiện cuộc tấn công bằng UAV nhằm vào một chiếc ô tô ở miền nam Lebanon, khiến 1 người thiệt mạng.

Lực lượng Israel cho biết họ đã giết ông Ali Abdulhassan Naim – phó chỉ huy đơn vị rocket và tên lửa của Hezbollah. Hezbollah xác nhận ông Naim đã chết nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Sau đó, Israel mở các cuộc không kích gần Aleppo (miền bắc Syria). Một nguồn tin cho biết những cuộc tấn công đó đã khiến 36 binh sĩ Syria, 7 thành viên Hezbollah và một người Syria thuộc lực lượng dân quân thân Iran thiệt mạng. Đây được coi là một trong những cuộc tấn công lớn nhất của Israel vào Syria trong nhiều năm qua.

Sau cuộc tấn công, Bộ trưởng Quốc phòng Israel – ông Yoav Gallant viết trên mạng xã hội: “Chúng tôi sẽ truy đuổi Hezbollah ở mọi nơi họ hoạt động và chúng tôi sẽ mở rộng áp lực cũng như tốc độ của các cuộc tấn công”.

KHOA ĐIỀM