Hôn nhân tan vỡ vì chồng khờ vợ dại

Giàng Thị Nông (sinh năm: 2000) sống ở bản Pa Búa, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa, một trong những bản làng xa xôi nhất của huyện miền núi thuộc tỉnh Thanh Hóa. Nông là người đồng bào dân tộc Mông, tự bao đời con gái người Mông chỉ biết đến núi rừng, nương rẫy, lớn lên lấy chồng, sinh con và chăm lo gia đình. Nhà Nông nghèo cái ăn còn chưa đủ nên con chữ cũng vời vợi. Nông còn nhớ, bản thân từng đến trường, có học con chữ nhưng chưa thành thục thì nghỉ ngang. Bởi cha mẹ bảo, dẫu có học thuộc con chữ cũng không thể đổi được khoai, sắn, ngô trên rẫy.

Bản bên là Sài Khao thuộc xã Mường Lý quanh năm mây phủ, nhưng muốn xuống huyện về phố phải băng qua mấy ngọn đồi, con suối ở Sài Khao. Bản Sài Khao đó có Vàng A Pịa (sinh năm: 2001). Nông biết đến Pịa do cha mẹ Nông và Pịa là những người bạn, hai gia đình đều là người đồng bào dân tộc Mông. Không như gia đình Nông, Pịa là con một nên được sướng hơn và là con trai lại thế hệ sau này của bản làng nên được cho đi học. Khi Nông không còn nhớ con chữ nữa thì Pịa vẫn được cha mẹ gửi xuống trường huyện ở Mường Lát đi học.

(Ảnh: Minh họa)

Thời gian trôi, cả hai đã lớn, Nông hơn Pịa 1 tuổi, sớm ra dáng thiếu nữ. Ngày ngày lên nương, làm rẫy trời vẫn phú cho Nông nước da trắng, xinh xắn khiến nhiều trai làng mê. Ngày Pịa về nghỉ hè, cha mẹ bắt mối tác hợp dẫn sang nhà xem mặt. Người Mông ở bản từ bao đời, thích nhau là lấy, không cần xem tuổi. Cha mẹ Nông và Pịa đều nghĩ vậy nên quyết định cho cả hai về làm vợ làm chồng. Sính lễ là 30 triệu đồng, nhà trai phải nộp để tổ chức lễ cưới. Đầu tháng 11/2017 một đám cưới theo phong tục Mông được tổ chức râm ran, trai gái dập dìu tới chung vui, năm đó Nông vừa tròn 17 tuổi, còn Pịa mới tuổi 16.

Chính quyền địa phương được tin, tới vận động gia đình, do cả hai chưa đủ tuổi nên trai gái không được phép ăn ở với nhau, gia đình đồng ý cam kết. Nhưng chỉ thời gian sau, khoảng đầu tháng 1/2018, Nông sang nhà cha mẹ Pịa và sống với Pịa như vợ chồng, lúc này Pịa vẫn đang còn học. Tháng 2/2018, Nông mang bầu, từ ngày vợ có bầu, Pịa sao nhãng chuyện gia đình hẳn. Tháng 8/2018, Pịa rời bản đi học chuyên nghiệp tại một trường cao đẳng ở TP Thanh Hóa. Ngày chia tay chồng xuống xuôi đi học, Nông ôm bụng bầu vượt mặt rưng rưng nước mắt dặn dò chồng nhớ chăm chỉ đèn sách, chăm liên lạc về với vợ con. Pịa cũng gật đầu hứa.

Trường Pịa học ở thành phố, nơi trái ngược hoàn toàn với bản làng heo hút quanh năm mây phủ ở Mường Lát. Mọi thứ đều mới mẻ đối với một trai bản như Pịa, có nhiều thú để chơi, con gái cũng ăn mặc thời trang hơn những thứ đồ cũ kỹ mà vợ anh thường mặc ở nhà. Xa nhà, xa vợ, không ai kiểm soát, Pịa thích chơi thích tán tỉnh ai đó là quyền. Trên facebook, Pịa kết thân với nhiều bạn gái và tán tỉnh, yêu đương với mấy người. Những cuộc điện thoại hỏi thăm gia đình so với ngày đầu dần thưa hẳn. Họa hoằn lắm, cha mẹ nhắc thì Pịa mới gọi điện về hỏi thăm vợ.

Nhiều lần giận dỗi, Nông cuốn gói bỏ nhà chồng về nhà mẹ đẻ. Ngày 16/11/2018, Nông trở dạ sinh con, Pịa còn đeo đuổi tán tỉnh một cô gái trên facebook. Pịa quyên mất ở bản làng mình đang có một gia đình, có người vợ, có đứa con vừa chào đời. Có chồng cũng như không, Nông quyết định ly thân, một mình nuôi con nhỏ ở nhà mẹ đẻ, Pịa cũng bỏ mặc. Nhận thấy cuộc sống gia đình tẻ nhạt, cả hai không còn tiếng nói chung, không còn động lực xây dựng cuộc sống, Nông quyết định làm đơn ly dy ra TAND huyện Mường Lát và tòa thụ lý.

Nông yêu cầu Tòa cho ly dị và một mình tự nuôi con, không yêu cầu Pịa có nghĩa vụ cấp dưỡng. Pịa cho rằng, bản thân không muốn ly dị, muốn Nông quay về chung sống với nhau. Tuy nhiên, Pịa cũng để ngõ điều kiện, nếu buộc phải ly dị thì Nông phải trả lại cho anh số tiền thách cưới, tiền làm cơm (hay còn gọi là Tiền cá- theo tục người Mông) để tổ chức đám cưới là 30.000.000đ (Ba mươi triệu đồng) và 3.000.000đ (ba triệu đồng) tiền chị Nông làm vỡ điện thoại của Pịa, thì anh sẽ đồng ý ly hôn.

Quá trình giải quyết vụ án thì Pịa yêu cầu là người trực tiếp nuôi con và Nông phải cấp dưỡng mỗi tháng là 1.000.000đ nuôi con. Nhưng tại phiên tòa, Pịa lại phủi trách nhiệm và đề nghị Tòa án giao con nhỏ cho chị Nông là người trực tiếp nuôi cho đến khi cháu trưởng thành. Khi nào có điều kiện Pịa sẽ đề nghị thay đổi người trực tiếp nuôi con ở vụ án khác. Ngoài ra, do hai người không có tài sản chung nên không yêu cầu chia.

HĐXX cho rằng, Nông và Pịa chung sống như vợ chồng với nhau từ ngày 19/01/2018 trên cơ sở tự nguyện (lúc này Nông 17 tuổi 9 tháng 25 ngày, anh Pịa 16 tuổi 01 tháng 07 ngày). Như vậy, cả Pịa và Nông đã “Tảo hôn” vì đã vi phạm các điều kiện kết hôn. Ở thời điểm ky hôn chị Nông đã đủ tuổi đăng ký kết hôn, nhưng anh Pịa chưa đủ tuổi đăng ký kết hôn. Như vậy, hai anh chị đã vi phạm quy định tại điểm a, khoản 1 điều 8; điều 9 và điều 14 Luật Hôn nhân Gia đình 2014.

Vì các lẽ trên, HĐXX quyết định tuyên, không công nhận quan hệ vợ chồng giữa Giàng Thị Nông và Vàng A Pịa. Buộc chị Nông và anh Pịa phải chấm dứt việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng, kể từ ngày tuyên án. Chị Nông được quyền nuôi con và Pịa không cần thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Sau thời gian “bỗng nhiên” có vợ, nay Pịa lại độc thân. Nghe Tòa tuyên, Pịa vẫn ngô nghê không thể hiểu vì sao bản thân từng có vợ, nay đã có con mà tòa vẫn không công nhận là vợ chồng. Có lẽ trong tương lai, khi trưởng thành thật sự, Pịa mới hiểu được những chuyện “phức tạp” ngày hôm nay. Vì hôn nhân và cuộc sống gia đình không chỉ có sự “thích nhau” mà còn có tình yêu và trách nhiệm. Khi hiểu được, thì Pịa đã là người đàn ông “lỡ đò”.

Tên nhân vật đã thay đổi

Tư liệu: bản án số 4/2019/HNGĐ-ST ngày 24/10/2019 về tranh chấp hôn nhân và gia đình của TAND Mường Lát.

Văn Kỳ