Hải quân Trung Quốc sẽ có tàu ngầm hạt nhân nhỏ nhất thế giới?

Các kỹ sư quân sự Trung Quốc đang nghiên cứu chế tạo một lớp tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới có tên Type 041 với kích thước rất nhỏ cho hải quân nước này, thậm chí ở mức nhỏ nhất thế giới.

Nếu tàu ngầm tấn công hạt nhân thông thường hoặc tàu ngầm đa năng có lượng giãn nước từ 8.000 đến 10.000 tấn như tàu Virginia, hoặc thậm chí hơn - 13.800 tấn của tàu Yasen-M do Nga chế tạo, thì Type 041 của Trung Quốc sẽ nằm trong giới hạn 2.000 - 4.000 tấn.

Và hiện tại, nhiều khả năng tàu ngầm hạt nhân mới sẽ dựa trên thiết kế tàu ngầm diesel - điện Type 039 có lượng giãn nước 2.250 tấn. Tạp chí Army Recognition đã viết về điều này nhưng lưu ý rằng đây vẫn là thông tin chưa chính thức.

Lý do cần đến một tàu ngầm hạt nhân cỡ nhỏ là vì xung quanh Trung Quốc có những vùng nước nông, với độ sâu chưa đến 300 mét. Do vậy đối với họ, việc sử dụng tàu ngầm có kích thước nhỏ sẽ phù hợp hơn là những chiếc cồng kềnh.

Quyết định sử dụng động cơ điện độc lập với không khí (Động cơ AIP) là lựa chọn thường được nhìn thấy, hệ thống động lực này cho phép tàu ngầm có thời gian tuần tra dưới nước lâu hơn so với loại cũ.

Nhưng chúng ta đang nói về công nghệ khá phức tạp với một số hạn chế. Hơn nữa, thật khó để gọi những chiếc tàu ngầm như vậy là đồ sộ. Đặc biệt, có thể kể đến lớp Gotland của Thụy Điển với động cơ Stirling, hay Type 212A của Đức với pin nhiên liệu hydro.

Mặc dù thực tế là Hải quân Trung Quốc có một phiên bản hiện đại hóa và mở rộng của tàu ngầm Type 039A/B/C lớp Yuan với động cơ AIP do họ chế tạo (chưa được biết đến), nhưng Bắc Kinh không đặt nhiều niềm tin vào chúng.

Rất có thể khả năng thực sự của lớp tàu ngầm AIP nói trên vẫn tụt hậu so với mong muốn của hạm đội Trung Quốc. Ngoài ra loại động cơ này khiến độ ồn trở nên nghiêm trọng, đặc biệt ở vùng nước nông.

Tuy nhiên cần nhấn mạnh, lò phản ứng hạt nhân cũng là một loại động cơ điện hoàn toàn không phụ thuộc vào không khí, đảm bảo hoạt động trong thời gian dài và duy trì độ ồn thấp.

Một ví dụ điển hình về điều này là các tàu ngầm hạt nhân nhỏ nhất thế giới thuộc lớp Rubis, chúng đang phục vụ trong thành phần tác chiến của hạm đội Hải quân Pháp.

Tàu ngầm lớp Rubis có lượng giãn nước 2.607 tấn nhưng được trang bị lò phản ứng hạt nhân công suất 48 MW với vòng tuần hoàn tự nhiên của chất làm mát mạch đầu tiên, nghĩa là không có tiếng ồn từ máy bơm.

Điều đáng chú ý là tàu ngầm lớp Rubis được phát triển ở Pháp vào đầu những năm 1970 và chiếc đầu tiên được hạ thủy vào năm 1979, đến năm 2019, quá trình cho ngừng hoạt động của chúng đã bắt đầu.

Hải quân Pháp hiện có 3 tàu ngầm lớp Rubis đang hoạt động trong tổng số 6 chiếc được chế tạo. Theo kế hoạch, chúng sẽ được thay thế bằng các tàu ngầm lớp Barracuda lớn hơn nhiều, với lượng giãn nước 5.300 tấn.

Trong thời gian qua, Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích quân sự, tuy vậy việc chế tạo tàu ngầm Type 041 vẫn đầy thách thức và chưa có gì đảm bảo họ sẽ thành công.