Gỡ vướng dự án bất động sản vẫn sợ nhất 'hỏi mãi không ai trả lời'

Tại phiên họp tổ của Quốc hội thảo luận về kinh tế xã hội vừa diễn ra, Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế Lê Trường Lưu cho hay, bất chấp những nỗ lực của Chính phủ, cơ chế, chính sách trong lĩnh vực bất động sản đang rất vướng, có những việc mà địa phương "hỏi mãi không ai trả lời".

Còn nhiều vướng mắc

Điển hình, theo ông Lưu, có thể kể đến việc chuyển tiếp từ Luật Đất đai 2003 đến 2013, một số dự án trước đây cấp đất thông qua thủ tục hành chính, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Tuy nhiên, "qua Luật Đất đai 2013, lại yêu cầu giá đất được tính tại thời điểm giao đất. Như vậy những dự án trước đã nộp tiền rồi, đến khi cấp sổ đỏ thì tính theo giá nào", ông Lưu đặt vấn đề.

Đồng tình quan điểm, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cũng cho rằng, vướng chủ yếu hiện tại là Luật Đất đai và Luật Đầu tư. Chính độ “vênh” này là một phần nguyên nhân khiến Hà Nội đang có hơn 700 dự án chậm tiến độ, nhưng để triển khai tiếp thì lại có quá nhiều rủi ro pháp lý.

Doanh nghiệp vẫn đang chờ chính sách gỡ vướng của Chính phủ "ngấm" nhanh hơn (Ảnh minh họa: Phạm Hòa).

Giải pháp của Chính phủ đưa ra rất nhiều nhưng theo vị đứng đầu Thành ủy Hà Nội, hiệu quả thực chất vẫn còn hạn chế. Doanh nghiệp hỏi lên, hỏi xuống nhưng cũng không rõ phải làm thế nào.

Trước thực trạng trên, ông Đinh Tiến Dũng kiến nghị Chính phủ nhìn vào thực tế cả nước với các dự án bị đình trệ. Ngày xưa các dự án không đấu thầu, đấu giá, chỉ kêu gọi đầu tư vào giao đất, doanh nghiệp vào giải phóng mặt bằng làm hạ tầng xong cũng dừng lại. Cần có tính toán lại.

Đặc biệt, với những dự án chậm triển khai, Bí thư Hà Nội cho rằng cần tính đúng, tính đủ giá đất, phù hợp với quy định hiện hành và thị trường. Còn chủ đầu tư nào không còn khả năng phải có hướng giải quyết dứt điểm. Điều này cần Quốc hội chỉ đạo, ban hành chủ trương rà soát tổng thể, nghị quyết để giải quyết vì thẩm quyền này nằm ngoài tầm quyết định của Chính phủ.

Có thể thấy, sự “lệch pha” giữa các luật hiện hành đang trở thành một trong những yếu tố khiến tốc độ gỡ vướng về pháp lý cho các dự án treo bị chậm lại đáng kể. Đơn cử như tại TP.HCM, tính đến cuối quý III, trong 189 kiến nghị của doanh nghiệp về tháo gỡ vướng mắc thủ tục cho 148 dự án bất động sản, đến nay TP.HCM đã giải quyết được 43 kiến nghị của chủ đầu tư 39 dự án.

Theo UBND TP.HCM, trong số 148 dự án bất động sản có vướng mắc trên địa bàn, có 21 dự án vướng thủ tục quy hoạch, 38 dự án vướng thủ tục đầu tư, 20 dự án vướng thủ tục xây dựng, 5 dự án vướng thủ tục về tài chính, thuế, 3 dự án vướng thủ tục lĩnh vực giao thông.

Vẫn chờ chính sách “ngấm”

Cần phải nhắc lại, sự vào cuộc của Chính phủ trong công tác gỡ vướng dự án bất động sản thời gian qua được nhiều doanh nghiệp đánh giá là “bình oxy” đến đúng lúc, giúp thị trường hồi sinh từ đáy vực.

Ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, cho biết, thời gian qua Chính phủ ban hành hàng loạt văn bản, nghị định, nghị quyết như Nghị định 58/2023, Nghị quyết 97 với nội dung tiếp tục giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương liên quan đến thực hiện Nghị quyết 33 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng có hàng loạt hỗ trợ như Thông tư 10/2023 về việc ngưng hiệu lực thi hành một số nội dung của Thông tư số 39/2016. Hay mới đây, ngày 10.8.2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho thị trường bất động sản.

Trao đổi với VnBusiness, đại diện chủ đầu tư một dự án 650 căn hộ kèm shophouse ở TP.HCM cũng khẳng định sự vào cuộc của Chính phủ và địa phương giúp các doanh nghiệp có niềm tin sẽ vượt qua được giai đoạn khó khăn lịch sử hiện nay.

"Có thể dễ nhận thấy những khó khăn hiện tại là sự chồng chéo từ quy định pháp luật, nó tồn tại rất nhiều năm rồi. Chính vì thế chúng tôi không quá kỳ vọng được tháo gỡ trong ngắn hạn. Chỉ cần chính sách tiếp tục ngấm, dự án có đường ra, không quá kéo dài là được", vị đại diện doanh nghiệp nói.

Chuyển biến là có, song theo giới phân tích, tốc độ gỡ vướng vẫn cần đẩy nhanh tốc độ hơn bởi các doanh nghiệp bất động sản vẫn đang ở giai đoạn đuối sức, chỉ cần các chính sách ngưng “thẩm thấu” là đà hồi phục có thể bị đứt. Minh chứng rõ ràng nhất là số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong 3 quý đầu năm chỉ bằng phân nửa doanh nghiệp giải thể, hoặc “chết lâm sàng” (tạm dừng hoạt động).

Ông Phạm Lâm, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn DKRA, từng nhấn mạnh ách tắc lớn nhất hiện tại là pháp lý, trong đó đầu bảng là đền bù, tiền sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, đất công xen kẹt...

Riêng ở TP.HCM, theo ông Lâm, từ năm 2022 đến nay liên tục hô hào tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhưng thực tế vẫn chưa có một kết quả nào rõ ràng. “Những khó khăn của doanh nghiệp đang rất nghiêm trọng, nên nếu không thể khơi thông về dòng tiền thì việc đẩy nhanh tốc độ gỡ khó về cơ chế, chính sách là giải pháp tối cần thiết lúc này”, đại diện DKRA cho hay.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho biết trong tháng 10, 11 tới đây Chính phủ sẽ trình Quốc hội hàng loạt dự thảo luật về đất đai, nhà ở, đầu tư, tín dụng… để tháo gỡ khó khăn cho thị trường, cho doanh nghiệp. “Sửa các luật chính là gốc rễ để thị trường hồi phục và phát triển bền vững, an toàn trong những năm tới đây”, ông Châu nhấn mạnh.

Hưng Nguyên