Đặc sản xuống phố

Vịt suối Đông Cửu có cân nặng tiêu chuẩn 1,8 kg với giá bán 90 ngàn đồng/kg.

Ngang qua chợ Vàng (thị trấn Thanh Sơn) vào một sớm ngày đông, chúng tôi đặc biệt ấn tượng với lời chào mời hấp dẫn của bà chủ quầy gia cầm:

“Vịt suối Đông Cửu, ngọt, mềm, nạc, săn.Một lần ăn, vạn lần nhớ… mua ngay, mua ngay…”.

Vấn vương lời mời nịnh tai ấy, chúng tôi mang theo niềm háo hức, kỳ vọng, mong chờ được thưởng thức món đặc sản nơi bản xa trong chuyến hành trình ngược rẻo cao lần này.

Món vịt suối Đông Cửu quay lò.

Từ thị trấn Thanh Sơn, sau hơn một giờ đồng hồ chạy xe trên những cung đèo dốc quanh co, bản làng Đông Cửu dần hiện lên trong màn sương mờ ảo. Dọc theo con suối chạy thẳng vào trung tâm xã, từng chuồng chăn thả vịt bầu đất được dựng lên kiên cố. Chốc chốc, đàn vịt tròn lẳn, đẫy đà lại lạch bạch ùa ra bờ suối, rỉa lông, rỉa cánh. Đồng chí Hà Văn Mông - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) dịch vụ và thương mại Bình An, xã Đông Cửu phấn khởi chia sẻ: “Toàn bộ đoạn suối này là khu vực chăn thả vịt của người dân. Họ nhận giống vịt bầu đất một ngày tuổi về nuôi, sau hai tháng khi đàn vịt đạt trọng lượng tiêu chuẩn sẽ bàn giao cho HTX tiếp tục chăn thả đến 100 ngày tuổi thì xuất bán. Mô hình nuôi vịt suối Đông Cửu bắt đầu được triển khai từ hồi đầu tháng bảy vừa qua, đến nay đã xuất bán được hai lứa với tổng số 1.200 con, doanh thu đạt gần 250 triệu đồng. Trung bình mỗi hộ dân tham gia mô hình thu lời hơn bốn triệu đồng/lứa. Hiệu quả kinh tế bước đầu rất khả quan, người dân trong xã phấn khởi lắm, hăng hái, chủ động góp vốn cùng HTX nhân rộng mô hình”.

Vịt bầu đất Đông Cửu là giống bản địa, được chăn thả tự nhiên từ nguồn nước suối ngàn và ăn thức ăn của rừng núi. Nhiều thập niên trước đây, mặc dù cuộc sống khó khăn, thiếu đói quanh năm, nhưng trong mỗi gia đình nơi bản xa Đông Cửu đều nuôi vài ba con vịt để dành tới dịp Tết đến Xuân về, hay lễ hội truyền thống, con cháu tụ họp quây quần sẽ cùng nhau thưởng thức trong bữa cơm sum vầy. Vịt suối Đông Cửu rất chắc thịt, có độ ngọt cao, ít mỡ, mang hương vị thơm ngon đặc trưng khác biệt hoàn toàn so với các giống vịt cỏ, vịt bơ… phổ biến trên thị trường nên loài gia cầm này cũng được xem là thức quà biếu trân quý mà người Đông Cửu tặng khách phương xa. Qua bao ngả ngược- xuôi, thức quà chân quê, mộc mạc nơi nắng gió đại ngàn ấy lại trở thành… đặc sản.

Chuồng nuôi vịt giống tại HTX dịch vụ và thương mại Bình An.

Năm 2020, Đông Cửu bắt tay vào thực hiện chương trình “mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Sau nhiều lần họp bàn, nghiên cứu, xét thấy mô hình phát triển vật nuôi đặc sản - Vịt suối mang nhiều triển vọng: Nuôi vịt suối vốn đầu tư không lớn, dễ chăm, dễ quản lý và kiểm soát dịch bệnh, cư dân Đông Cửu ít nhiều cũng đã thạo tập tính sinh trưởng và phát triển của loài gia cầm này; cùng với đó, địa phương là nơi quần tụ nhiều con suối (như suối Bầu, Dấu, Dọc, Vừn…) chảy ngang qua tất cả các khu dân cư, rất thuận tiện cho việc chăn thả vịt khép kín… Chính vì vậy, Đảng ủy, chính quyền xã đã xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm vịt suối làm mô hình kinh tế mũi nhọn, quyết tâm gây dựng thương hiệu đặc sản mang tên “Vịt suối Đông Cửu”.

Vịt suối Đông Cửu được chăn thả tự nhiên.

Trại nuôi vịt tập trung của HTX dịch vụ và thương mại Bình An được xây dựng kiên cố, đảm bảo an toàn vệ sinh trong chăn nuôi với sức chứa khoảng 5.000 con, thiết kế lối thông trực tiếp xuống khu vực suối chăn thả. Hiện toàn xã có 86 hộ dân tham gia mô hình nuôi vịt suối với tổng số vịt lên tới hơn 7.000 con. Giám đốc HTX dịch vụ và thương mại Bình An Hà Văn Mông cho biết thêm: Ngoài việc chia sẻ kinh nghiệm, quy trình, kỹ năng chăn nuôi khoa học, HTX còn hỗ trợ về con giống, thức ăn và thuốc thú y cho người dân trong quá trình nuôi vịt. Để từng bước tạo dựng và lan tỏa thương hiệu, ngay từ khi thành lập, HTX đã định hướng chiến lược phát triển cụ thể, chủ động đăng ký xây dựng sản phẩm OCOP Vịt suối Đông Cửu; tại trung tâm xã, “Điểm bán và giới thiệu sản phẩm Vịt suối Đông Cửu” được đầu tư xây dựng, ngoài bán vịt thương phẩm, HTX còn bán các sản phẩm chế biến từ vịt,… Trong thời gian tới, HTX sẽ đầu tư mở thêm ba điểm bán tại các khu vực đông dân thuộc thị trấn Thanh Sơn, thành phố Việt Trì… và mở rộng đội ngũ bán lẻ tại các chợ tạm để đưa sản phẩm Vịt suối Đông Cửu đến gần hơn với người tiêu dùng.

Từ những nỗ lực của địa phương, sản phẩm Vịt suối nơi vùng đất khó đã hiện diện trên thị trường. Cơ hội mới đang rộng mở, cuộc sống của bản làng Đông Cửu sẽ thêm nhiều gam màu tươi sáng…

Mai Bích