Chung tay bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia

Lãnh đạo BĐBP Quảng Ninh và thành phố Móng Cái trao quà Tết cho các hộ cận nghèo, gia đình chính sách trên địa bàn 2 xã đảo Vĩnh Trung, Vĩnh Thực trong Chương trình "Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản" Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. Ảnh: Nguyễn Chiến

Xây dựng khu vực biên giới vững mạnh

Địa bàn biên giới là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào các dân tộc thiểu số. Tuy chiếm một tỷ lệ không lớn so với tổng số dân cư cả nước, nhưng đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn biên giới lại giữ vai trò hết sức quan trọng đối với yêu cầu gìn giữ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, sự ổn định, yên bình và phát triển của đất nước ở mọi thời kỳ lịch sử. Cùng với việc hoạch định chính sách chung cho cả nước, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm xây dựng chính sách cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi, luôn xác định công tác dân tộc, đoàn kết dân tộc có vị trí chiến lược quan trọng của cách mạng Việt Nam.

Là lực lượng đứng chân nơi biên giới, những năm qua, thực hiện quy chế phối hợp, Bộ Tư lệnh BĐBP đã phối hợp, tham gia cùng với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội xây dựng và thẩm tra các dự án Luật; xây dựng, thẩm tra và phối hợp thẩm tra các chính sách dân tộc, miền núi, chính sách về bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; giám sát, khảo sát thực hiện chính sách dân tộc; vận động, hướng dẫn đồng bào các dân tộc phát triển kinh tế - xã hội, tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, hai cơ quan đã phối hợp triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về vấn đề dân tộc. Trong đó, Hội đồng Dân tộc thực hiện tốt chức năng giám sát, kiểm tra các cấp, ngành và địa phương thực hiện công tác dân tộc. Bộ Tư lệnh BĐBP chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố chủ động tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách về dân tộc ở khu vực biên giới; thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; cử cán bộ tham gia cấp ủy cấp huyện, xã và cán bộ tăng cường xã để giúp địa phương xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở cấp xã ở khu vực biên giới; triển khai các chương trình giúp đỡ, chăm lo đời sống cho đồng bào các dân tộc thiểu số bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, như: Chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” dịp Tết Nguyên đán hằng năm, Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng”...

Nuôi dưỡng những mầm xanh tương lai

Năm 1992, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Tư lệnh BĐBP đã ký Chương trình phối hợp số 4641/CTPH ngày 30/7/1992 về thực hiện “Phổ cập giáo dục tiểu học và chống mù chữ” ở các xã vùng cao biên giới, hải đảo, với phương châm: Thực hiện tốt “Phổ cập giáo dục tiểu học và chống mù chữ” là góp phần làm biến đổi và từng bước củng cố biên giới vững mạnh toàn diện.

Năm 2011, hai cơ quan ký kết Chương trình số 920/CTr-BGDĐT-BTLBP ngày 5/9/2011 về phối hợp đẩy mạnh công tác chống mù chữ, củng cố kết quả phổ cập giáo dục tiểu học và phát triển trung tâm học tập cộng đồng khu vực biên giới, hải đảo (giai đoạn 2011-2015), với mục tiêu giải quyết cơ bản tình trạng người mù chữ, tái mù chữ, học sinh bỏ học thất học ở khu vực biên giới, hải đảo nhằm duy trì và củng cố kết quả chống mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học.

Năm 2018, hai cơ quan tiếp tục ký Chương trình phối hợp số 633/CTr-BGDĐT-BTLBP ngày 2/3/2018 về “Đẩy mạnh công tác xây dựng xã hội học tập” ở địa bàn biên giới, hải đảo (giai đoạn 2018-2025). Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo BĐBP các tỉnh, thành phố chủ động, tích cực phối hợp với ngành giáo dục địa phương tổ chức các hoạt động hỗ trợ công tác giáo dục, như: Mở các lớp học xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học cho đồng bào các dân tộc; vận động các nguồn lực xây, sửa trường lớp, hỗ trợ các cháu sách giáo khoa, đồ dùng học tập; tuyên truyền, vận động các gia đình đưa trẻ trong độ tuổi đến trường; các em bỏ học quay trở lại trường... Thời gian qua, các đơn vị BĐBP đã phối hợp với ngành giáo dục và địa phương tiếp tục duy trì trên 30 lớp học xóa mù chữ, lớp học tình thương với trên 700 học viên là đồng bào dân tộc khu vực biên giới, biển, đảo; vận động hơn 6.000 học sinh bỏ học trở lại trường...

Bên cạnh đó, trước thực trạng nhiều con em đồng bào các dân tộc thiểu số có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, không đủ điều kiện để theo học, phải bỏ học giữa chừng, Bộ Tư lệnh BĐBP triển khai nhiều hoạt động nhằm hỗ trợ, giúp đỡ các em học sinh có điều kiện thuận lợi để đến trường thông qua Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng” (triển khai từ năm 2016). Hằng năm, các đơn vị hỗ trợ hơn 3.000 cháu (trong đó có khoảng gần 200 cháu ở khu vực biên giới của Lào, Campuchia), với mức 500 nghìn đồng/tháng đến khi học hết lớp 12. Các đồn Biên phòng trực tiếp nhận nuôi gần 400 cháu tại đơn vị.

Cán bộ Đồn Biên phòng Vĩnh Điều, BĐBP Kiên Giang hướng dẫn "con nuôi đồn Biên phòng" học bài. Ảnh: Văn Sáu

Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Để thực hiện chính sách dân tộc của Chính phủ trên địa bàn biên giới, hải đảo, Ủy ban Dân tộc và Bộ Tư lệnh BĐBP đã ký các chương trình phối hợp công tác qua từng thời kỳ và đạt nhiều kết quả tích cực, được Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao. Chương trình phối hợp đã góp phần làm chuyển biến rõ rệt về kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân, động viên đồng bào các dân tộc tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới, biển, đảo của Tổ quốc.

Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện Chương trình phối hợp giữa Ủy ban Dân tộc và Bộ Tư lệnh BĐBP giai đoạn 2016-2021 cho thấy, hai cơ quan đã phối hợp tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chủ trương công tác của địa phương. Kết quả đã tuyên truyền được 180.661 buổi cho 8.463.137 lượt người tham gia.

Ngoài ra, hai bên cũng phối hợp tham mưu cho địa phương có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền và các đoàn thể. Các đơn vị BĐBP cử 171 cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, 474 đồng chí tham gia cấp ủy cấp xã, 322 cán bộ tăng cường xã; giới thiệu 2.096 đảng viên đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt chi bộ thôn, bản và phân công 9.661 đảng viên phụ trách 42.247 hộ gia đình ở khu vực biên giới.

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi, biên giới, hải đảo, hai ngành đã phối hợp làm tốt công tác tham mưu triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án ở khu vực biên giới, hải đảo, như: Các chương trình mục tiêu quốc gia xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm, Chương trình 135, 134, Nghị quyết 30a, Nghị quyết 80 của Chính phủ và phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”...

Thực tiễn cho thấy, những phong trào, chương trình, mô hình mà BĐBP phối hợp với các ban, bộ, ngành triển khai thực hiện trên khu vực biên giới đã góp phần củng cố lòng tin của nhân dân các dân tộc đối với Đảng, Nhà nước và Quân đội; phát huy sức mạnh của toàn dân trong chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện, đấu tranh ngăn chặn và giải quyết nhiều vụ, việc phức tạp xảy ra ở khu vực biên giới, biển, đảo; góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Hà Phương