Cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1 về đích

Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 1 (2017-2020) được Quốc hội khóa XIV thông qua chủ trương đầu tư vào năm 2017, gồm 11 dự án thành phần, có tổng chiều dài 654 km.

"Với việc thông xe cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt và Cam Lâm - Vĩnh Hảo vào dịp 30-4 tới, toàn bộ giai đoạn 1 của dự án đã hoàn thành đúng chỉ đạo của Chính phủ. Để có kết quả ngày hôm nay, toàn ngành giao thông đã cùng nhau vượt qua nhiều thách thức." - Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM về việc triển khai giai đoạn 1 của dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy. Ảnh: VL

Cao tốc Bắc - Nam đoạn qua tỉnh Nghệ An. Ảnh: ĐẮC LAM

Nỗ lực vượt qua khó khăn, trở ngại

. Phóng viên: Đây là lần đầu tiên chúng ta làm một tuyến đường bộ cao tốc trải dài từ Bắc tới Nam với điều kiện tự nhiên, địa hình khác nhau. Vậy theo ông, đâu là những khó khăn khi triển khai dự án này?

+ Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy: Như chúng ta thấy, 11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam được triển khai trong giai đoạn cả nước tập trung phòng, chống đại dịch COVID-19, nhiều thời điểm giãn cách xã hội không thể huy động nhân sự, vận chuyển máy móc vào công trường. Song song đó, dự án đi qua khu vực có địa hình, địa chất phức tạp, nền đất yếu đòi hỏi phải theo dõi, điều chỉnh kịp thời về thiết kế kỹ thuật để đảm bảo chất lượng.

Hết dịch, giá nhiên liệu, vật liệu có thời điểm tăng cao đột biến; khó khăn về việc khai thác, cung ứng nguồn vật liệu xây dựng thông thường, đặc biệt là đất đắp nền đường. Thêm vào đó, tại một số địa phương, thời tiết và khí hậu cực đoan, mùa mưa đến sớm và kéo dài hơn thường lệ khiến nhiều thời điểm không thể thi công…

“11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam được triển khai trong giai đoạn cả nước tập trung phòng, chống đại dịch COVID-19.”

. Ngành giao thông đã vượt qua những khó khăn đó như thế nào để đưa dự án về đích đúng tiến độ, thưa ông?

+ Chính phủ, Thủ tướng đã dành sự quan tâm đặc biệt, sâu sát, quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phối hợp, tháo gỡ khó khăn; đã ban hành nhiều nghị quyết với cơ chế đặc thù để giải quyết vướng mắc, khó khăn về nguồn vật liệu. Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, vượt qua mọi khó khăn, giải quyết dứt điểm các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình.

Về phần mình, Bộ GTVT đã phát động các phong trào thi đua với mục đích vừa động viên, cổ vũ vừa là mệnh lệnh để các chủ thể tham gia dự án nỗ lực phấn đấu, tổ chức triển khai ba ca, bốn kíp, thi công xuyên lễ, Tết. Đồng thời, từ bộ trưởng đến các thứ trưởng thường xuyên kiểm tra công trường để chỉ đạo và giải quyết các vấn đề vướng mắc.

Trên công trường, các ban quản lý dự án đã tập trung giải quyết nhanh những thủ tục liên quan cho nhà thầu; linh hoạt trong việc áp dụng mọi cơ chế giải ngân nhằm hỗ trợ, duy trì năng lực tài chính cho các nhà thầu tăng tốc thi công. Cạnh đó, các ban quản lý dự án tăng cường kiểm soát chặt chẽ từng khâu, từng thủ tục, đảm bảo đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra tiêu cực, sai phạm; kiểm soát nghiêm chất lượng thi công của nhà thầu.

Các đơn vị tư vấn bám sát hiện trường, luôn có cán bộ thường trực giám sát chặt chẽ về quy trình, chất lượng thi công, đẩy nhanh nghiệm thu thanh toán, kịp thời xử lý ngay những điều chỉnh, bổ sung thiết kế kỹ thuật nếu có.

Các nhà thầu linh hoạt điều chỉnh tiến độ thi công, tăng cường nhân lực, thiết bị, tài chính… Đồng thời tổ chức thi công ba ca, bốn kíp để đẩy nhanh tiến độ, bù lại phần khối lượng bị chậm. Họ cũng thực hiện đúng với cam kết thi đua về tiến độ hoàn thành từng gói thầu, đảm bảo hoàn thành dự án đúng tiến độ yêu cầu; tuyệt đối không vì tiến độ mà đánh đổi chất lượng.

Với tinh thần đó, hàng ngàn kỹ sư, công nhân đã làm việc ngày đêm, phát huy tinh thần đi trước mở đường và với tình yêu đất nước, yêu nghề, họ đã vượt qua tất cả sự khắc nghiệt của thời tiết và môi trường lao động. Họ cũng vượt lên những sự nhớ nhung, xa cách người thân và gia đình, kể cả trong những ngày lễ, Tết để bám máy, bám công trường, thi công không ngơi nghỉ.

Theo đó, nắng đủ thì thi công bê tông nhựa, mưa nhiều thì chuyển sang làm cầu, cống, hộ lan, biển báo. Thời tiết có thể bất lợi nhưng sản lượng không thể không lũy tiến. Tinh thần ấy, khí thế ấy, giải pháp linh hoạt ấy đã tạo nên đột phá ấn tượng tại các công trường.

Năm bài học kinh nghiệm để làm cao tốc

. Vậy đâu là những bài học kinh nghiệm để chúng ta triển khai tiếp giai đoạn 2, sớm nối thông toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam, thưa ông?

+ Để phát huy những kết quả đạt được, chúng tôi nhận thấy phải quán triệt những bài học kinh nghiệm đã được rút ra và rất có giá trị thực tiễn:

Một là, phải huy động sự vào cuộc tích cực, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương và toàn xã hội vì sự nghiệp phát triển chung của đất nước.

Hai là, bám sát thực tiễn, chủ động, kịp thời phát hiện các khó khăn, vướng mắc để đề xuất các giải pháp, các cơ chế, chính sách giải quyết. Hướng giải quyết là giảm thiểu các thủ tục hành chính và các khâu trung gian, tập trung trách nhiệm, rút ngắn thời gian thực hiện. Tinh thần như Chính phủ đã quán triệt “Khó khăn ở đâu thì giải quyết ở đó, ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, tránh các hiện tượng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm ảnh hưởng đến tiến độ và mục tiêu chung của các dự án”.

Ba là, công tác giải phóng mặt bằng luôn là đường găng của các dự án nên cần phải đi trước một bước. Vì vậy, các địa phương cần tập trung chỉ đạo triển khai đồng thời một số công việc để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Cụ thể như di dời hạ tầng kỹ thuật, xây dựng khu tái định cư, giao mỏ vật liệu, xác định bãi đổ thải, hạn chế tối đa việc bàn giao mặt bằng “xôi đỗ” gây khó khăn trong quá trình thi công. Đặc biệt, các tỉnh cần quan tâm xây dựng các khu tái định cư đảm bảo tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ.

Bốn là, nhu cầu vật liệu đắp nền đường rất lớn, các địa phương cần chủ động có kế hoạch khai thác, cung cấp đủ nguồn vật liệu theo tiến độ thi công của dự án. Đồng thời, địa phương cần kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc vật liệu, quản lý chặt chẽ giá vật liệu. Kiên quyết không để xảy ra các hiện tượng đầu cơ, nâng giá, ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí xây dựng công trình.

Năm là, các chủ đầu tư, tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế và các nhà thầu phải xây dựng kế hoạch, phương án thi công một cách khoa học, chi tiết, phù hợp với điều kiện thực tế. Đồng thời huy động đầy đủ nhân lực, tài chính, máy móc, thiết bị hiện đại, tổ chức thi công đảm bảo tiến độ, chất lượng. Tuân thủ tuyệt đối yêu cầu kỹ thuật của dự án, các quy định của pháp luật liên quan, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực.

Với tinh thần đó, toàn ngành phấn đấu đến cuối năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành toàn bộ tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam từ Lạng Sơn đến Cà Mau, hoàn thành mục tiêu cả nước có 3.000 km đường bộ cao tốc. Mục tiêu để những con đường mở ra cơ hội mới, sớm đưa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường thành hiện thực.

. Xin cảm ơn ông.•

VIẾT LONG - HUỲNH HẢI - ĐẮC LAM