Cameroon: Chính phủ và doanh nghiệp 'mâu thuẫn sâu sắc' vì giá khí đốt

Công nhân công ty khí đốt Gaz du Cameroun (GDC)

Vào ngày 17/7/2023, GDC - nhà cung cấp khí đốt tự nhiên cho khoảng 30 doanh nghiệp công nghiệp ở thành phố Douala, đã gửi hóa đơn khí đốt tháng 6/2023 đến cho khách hàng. Chi phí hóa đơn cho thấy GDC đã tăng giá khí đốt thêm 20% đối với khách hàng công nghiệp, thể theo quyết định của British Victoria & Gas (VOG) - công ty mẹ của GDC tại Anh, về việc tăng giá bán khí đốt kể từ ngày 1/6/2023 do chi phí khai thác tăng vọt.

Lo sợ quyết định này sẽ gây hoang mang cho nhiều doanh nghiệp, ông Éric Friend, Giám đốc điều hành của GDC, cho biết công ty sẽ tiếp nhận mọi ý kiến và hẹn ngày trao đổi với khách hàng về chi phí hóa đơn mới. Ông cho biết thêm: “Như đã đề cập trước đó, điều chỉnh giá là một quyết định khó thực hiện và chúng tôi hiểu rằng sự thay đổi này sẽ gây ảnh hưởng đến những khách hàng quan trọng của chúng tôi".

Mặt khác, thông qua quyết định này, GDC đang tự đặt mình vào tình thế đánh mất lòng tin từ Chính phủ Cameroon. Trước đó, Chính phủ Cameroon đã họp mặt tham vấn với khách hàng của GDC và bản thân công ty vào ngày 13/7/2023, chỉ 4 ngày trước khi phân phát hóa đơn khí đốt cho tháng 6. Tại đó, Bộ trưởng Bộ Thương mại Luc Magloire Mbarga Atangana đã ra lệnh đình chỉ quyết định của VOG về việc tăng giá khí đốt cho khách hàng trong ngành công nghiệp, với lý do không tuân thủ những quy định hiện hành về việc tăng giá khí đốt tự nhiên cho thị trường nội địa. Tuy nhiên, vào ngày 15/5/2023, GDC vẫn công bố quyết định điều chỉnh giá.

Trong ít nhất hai bức thư mà tạp chí Investir au Cameroun có thể tiếp cận, Bộ trưởng Mbarga Atangana đã yêu cầu GDC tôn trọng Bộ luật Dầu khí 2019 và nghị định ban hành ngày 4/5/2023, trong đó viết: "Biểu giá bán khí đốt tự nhiên tại thị trường nội địa phải được phê duyệt trước". Như vậy, đề xuất tăng giá phải được đưa lên cho Bộ Thương mại Cameroon để chờ xét duyệt, yêu cầu điều chỉnh hoặc từ chối.

Cuộc “đọ sức”

GDC khẳng định với chính phủ rằng họ chỉ tuân thủ theo những điều khoản được đề ra trong thỏa thuận đầu tư ký kết giữa GDC và nhà nước Cameroon. Như vậy, Bộ luật Dầu khí 2019 và nghị định năm 2023 không có giá trị ràng buộc công ty họ.

Mặt khác, Bộ trưởng Bộ Thương mại đã viện dẫn một điều khoản trong thỏa thuận đầu tư trên. Theo đó, trước khi đưa bất kỳ quyết định tăng giá nào tại thị trường nội địa, GDC phải đàm phán trước với nhà nước Cameroon, cụ thể là Công ty Hydrocarbon Quốc gia (SNH) và Bộ Mỏ.

Dựa theo điều khoản trên, Bộ trưởng Mbarga Atangana đã đình chỉ quyết định của GDC về việc tăng biểu giá khí đốt cho khách hàng công nghiệp và yêu cầu công ty này tuân thủ theo quy định của Bộ luật Dầu khí 2019 về việc đăng ký thủ tục xét duyệt với Bộ Thương mại, hoặc theo điều khoản thỏa thuận đầu tư năm 2009 về việc thực hiện đàm phán trước với nhà nước Cameroon.

Tuy nhiên, theo Investir au Cameroun, GDC cho rằng việc giữ nguyên giá trị hóa đơn cho tháng 6/2023 thể theo lời kêu gọi của chính phủ là không cần thiết, do đó gây khó khăn cho nhà nước và khách hàng của họ.

Ngọc Duyên

AFP